1Q84 là một trong những tiểu thuyết tham vọng và phức tạp nhất của Haruki Murakami – nhà văn nổi tiếng với lối viết pha trộn giữa hiện thực và siêu thực, giữa cô đơn hiện sinh và những tầng sâu của tâm lý con người. Tác phẩm gồm ba tập, được xuất bản lần lượt từ năm 2009 đến 2010, đánh dấu một bước chuyển lớn trong sự nghiệp của Murakami, cả về quy mô lẫn chiều sâu tư tưởng.
Lấy bối cảnh Tokyo năm 1984, 1Q84 mở đầu bằng hai tuyến truyện song song. Nhân vật chính đầu tiên là Aomame – một huấn luyện viên thể hình kiêm sát thủ bí mật, chuyên thủ tiêu những kẻ đàn ông bạo hành phụ nữ. Trong một lần kẹt xe, cô rẽ sang một con đường cao tốc và từ đó bước vào một thế giới lạ lẫm – nơi bầu trời có hai mặt trăng, các tổ chức tôn giáo bí ẩn tồn tại, và luật lệ thực tại dường như đã thay đổi. Cô gọi thế giới này là “1Q84” – một năm không bình thường, nơi “Q” là viết tắt của “question” – dấu hỏi.
Tuyến truyện thứ hai theo chân Tengo – một giáo viên toán kiêm nhà văn trẻ, người được đề nghị “biên tập lại” bản thảo tiểu thuyết của một cô gái 17 tuổi tên là Fuka-Eri. Tác phẩm của cô – Không Khí Kén – kể về những sinh vật kỳ lạ gọi là “Little People”, và dần dần những gì tưởng là hư cấu trong sách lại trở thành hiện thực kỳ quái trong thế giới của Tengo.
Hai tuyến truyện, tưởng chừng không liên quan, từng bước đan xen và hội tụ. Aomame và Tengo từng là đôi bạn học, đã bị chia cách từ thời thơ ấu nhưng vẫn lưu giữ hình bóng nhau trong tâm trí. Mỗi người, trên hành trình riêng, đều cố gắng hiểu được thế giới “1Q84” kỳ lạ và tìm cách tái hợp, trong khi bị cuốn vào những âm mưu tăm tối, những mâu thuẫn giữa thực và ảo, giữa ký ức và sự thật.
1Q84 là bản giao hưởng của sự cô đơn, tình yêu, ký ức và khát vọng thoát khỏi cái thực tại bóp méo. Murakami xây dựng nên một thế giới hư cấu đầy chi tiết, giống như một chiếc gương méo phản chiếu thế giới thật – nơi các nhân vật phải tự mình tìm ra ý nghĩa tồn tại, ngay cả khi mọi quy luật đều trở nên bất ổn. Những biểu tượng quen thuộc trong văn chương của ông như mặt trăng đôi, giếng sâu, mèo, nhạc cổ điển phương Tây và văn hóa đại chúng tiếp tục được khai thác để tạo nên không gian kỳ ảo đầy cuốn hút.
Với giọng văn trầm mặc nhưng lôi cuốn, 1Q84 không chỉ là một tiểu thuyết kỳ ảo, mà còn là một suy tưởng sâu sắc về quyền lực, tôn giáo, sự điều khiển tư tưởng và nỗi cô độc phổ quát của con người hiện đại. Cuốn sách đặt ra nhiều câu hỏi hơn là câu trả lời, mở ra những hành trình nội tâm kéo dài, nơi tình yêu là ngọn đèn le lói duy nhất giúp các nhân vật bước qua bóng tối của thế giới hỗn mang.
1Q84 không dễ đọc, nhưng là một trải nghiệm độc đáo và sâu lắng. Đây là một trong những tác phẩm đậm chất Murakami nhất, dành cho những ai sẵn sàng bước vào mê cung của hiện thực méo mó, nơi mọi thứ đều có thể đúng, cũng có thể sai – và chỉ trái tim là thứ còn nguyên vẹn.
