Lên Gác Rút Thang của Ha-Joon Chang là một công trình nghiên cứu sắc bén, gây chấn động giới học thuật và kinh tế toàn cầu. Bằng lập luận chặt chẽ và những dẫn chứng phong phú, Ha-Joon Chang – một trong những nhà kinh tế học hàng đầu thế giới – đã thách thức các tư tưởng chủ đạo của chủ nghĩa tự do kinh tế, đặc biệt là những quan điểm phổ biến từ các tổ chức như IMF, Ngân hàng Thế giới và WTO về việc phát triển kinh tế ở các quốc gia nghèo.
Tựa đề Lên Gác Rút Thang chính là một ẩn dụ mạnh mẽ cho chiến lược của các nước phát triển: sau khi leo lên được “nấc thang” tăng trưởng nhờ các chính sách bảo hộ, trợ cấp và can thiệp nhà nước, họ quay lại khuyên – thậm chí ép buộc – các nước đang phát triển phải đi theo con đường “thị trường tự do” hoàn toàn, đồng thời phá bỏ chính những công cụ từng giúp họ thành công. Ha-Joon Chang cho rằng, đây là một sự đạo đức giả về mặt chính sách, và quan điểm “thị trường tự do” không phải lúc nào cũng phù hợp với hoàn cảnh của những quốc gia nghèo hơn.
Trong sách, tác giả trình bày rõ ràng rằng hầu hết các cường quốc ngày nay – từ Anh, Mỹ cho đến Đức, Nhật – đều từng sử dụng các biện pháp mà nay họ lại không khuyến khích các nước khác áp dụng: bảo hộ mậu dịch, trợ giá, hạn chế đầu tư nước ngoài, và vai trò mạnh mẽ của nhà nước trong công nghiệp hóa. Bằng việc khảo sát lịch sử phát triển kinh tế của nhiều quốc gia, ông cho thấy rằng phát triển kinh tế không bao giờ là kết quả của những “mô hình chung”, mà luôn phụ thuộc vào hoàn cảnh lịch sử, chính trị và văn hóa cụ thể của từng nước.
Ha-Joon Chang cũng phê phán gay gắt những “điều kiện” mà các tổ chức tài chính quốc tế áp đặt lên các nước đang phát triển, như cải cách cấu trúc, tự do hóa thương mại, hay tư nhân hóa ồ ạt. Theo ông, các chính sách đó không chỉ làm trầm trọng thêm tình trạng bất bình đẳng và đói nghèo, mà còn kìm hãm khả năng tự chủ và đổi mới của các nước đi sau.
Lên Gác Rút Thang không chỉ là một tác phẩm học thuật, mà còn là tiếng nói chính trị và đạo đức mạnh mẽ, yêu cầu sự công bằng và minh bạch trong hệ thống kinh tế toàn cầu. Cuốn sách không khuyến khích quay lại mô hình kinh tế kế hoạch hóa, mà nhấn mạnh đến quyền lựa chọn và không gian chính sách mà các quốc gia đang phát triển cần có để xây dựng con đường riêng của mình.
Đây là một cuốn sách cần thiết cho các nhà hoạch định chính sách, sinh viên kinh tế, và bất kỳ ai muốn hiểu rõ hơn về bản chất của phát triển kinh tế toàn cầu. Với tư duy phản biện sâu sắc và dữ kiện vững chắc, Lên Gác Rút Thang là một lời nhắc nhở rằng, không phải mọi lời khuyên đều xuất phát từ thiện chí – và rằng những quốc gia đi sau cần tỉnh táo trong việc lựa chọn chiến lược phát triển cho chính mình.