Người Lang Thang của Georges Simenon là một trong những tiểu thuyết giàu chiều sâu tâm lý và đậm chất hiện sinh mà tác giả người Bỉ đã để lại cho văn học thế kỷ XX. Simenon vốn nổi tiếng với hàng loạt tiểu thuyết trinh thám về thanh tra Maigret, nhưng song song với đó, ông còn viết nên nhiều tác phẩm gọi là “tiểu thuyết phi Maigret”, trong đó Người Lang Thang là một ví dụ điển hình, thể hiện khả năng khai thác nội tâm con người trong những khoảnh khắc bước ngoặt của đời sống.
Câu chuyện bắt đầu bằng một sự kiện bất ngờ: một bác sĩ có cuộc sống tưởng như ổn định và có vị thế trong xã hội bỗng dưng quyết định từ bỏ tất cả. Không một lời báo trước, ông buông bỏ công việc, gia đình, bạn bè và bắt đầu một hành trình vô định – lang thang từ nơi này đến nơi khác, sống như một kẻ xa lạ ngay trên chính mảnh đất quen thuộc. Hành động ấy không chỉ là sự nổi loạn chống lại khuôn khổ xã hội, mà còn là lời chất vấn hiện sinh: “Ta thực sự là ai giữa cuộc đời này?”
Với Người Lang Thang, Simenon không xây dựng một cốt truyện ly kỳ hay những nút thắt trinh thám thường thấy, thay vào đó ông tập trung khắc họa tâm trạng, cảm xúc và suy nghĩ của nhân vật chính. Người bác sĩ – cũng chính là “kẻ lang thang” – không phải là một kẻ bỏ trốn trong tội lỗi hay hèn nhát, mà là một con người mang trong mình khát vọng giải phóng khỏi những trói buộc vô hình: danh dự, nghĩa vụ, sự thành đạt, cả những tình cảm tưởng chừng thiêng liêng. Hành trình của ông là sự tìm kiếm tự do tuyệt đối, nhưng đồng thời cũng là cuộc sa vào cô đơn và trống rỗng.
Simenon sử dụng giọng văn giản dị, khúc chiết, ít tô vẽ nhưng lại giàu sức ám ảnh. Những trang viết của ông giống như dòng chảy tâm lý miên man, để độc giả bước vào thế giới nội tâm của nhân vật, cảm nhận được sự bức bối, dằn vặt, đôi khi là hoảng loạn trong hành trình lạ thường ấy. Thông qua đó, Simenon đặt ra những câu hỏi triết học về bản chất của sự sống: Liệu hạnh phúc có thật sự gắn với những chuẩn mực xã hội? Liệu con người có thể thoát khỏi vai trò mà người khác áp đặt để sống trọn vẹn với bản ngã?
Điểm đặc sắc của Người Lang Thang là cách Simenon không đưa ra câu trả lời dứt khoát. Ông để độc giả chứng kiến sự biến đổi dần dần của nhân vật chính, từ một người đàn ông có địa vị trở thành một kẻ sống bên lề, từ khao khát tự do đến rơi vào hố sâu hoang mang. Tác phẩm vì thế mang tính mở, khơi gợi suy tư chứ không áp đặt một triết lý nào.
Bằng Người Lang Thang, Simenon cho thấy ông không chỉ là “người kể chuyện” trong các vụ án của thanh tra Maigret mà còn là một nhà văn lớn, dám đi sâu vào cõi mờ tối và mong manh của tâm hồn con người. Đây là cuốn sách dành cho những ai quan tâm đến hành trình tự vấn của cá nhân, muốn tìm thấy trong văn chương sự đồng vọng với những câu hỏi đời sống mà ai cũng đôi lần chạm tới: Tự do thực sự là gì, và ta phải trả giá thế nào để đạt được nó?
