Hành Khách Bí Ẩn trong bộ Thanh Tra Jules Maigret của Georges Simenon là một trong những tác phẩm thể hiện rõ nét khả năng đặc biệt của nhà văn trong việc biến một tình huống tưởng chừng đơn giản thành một chuỗi diễn biến phức tạp, vừa căng thẳng vừa đầy ám ảnh tâm lý. Khác với những tiểu thuyết trinh thám thuần túy xoáy vào thủ pháp gây án hay bí ẩn của hung thủ, tác phẩm này tập trung vào sự thay đổi của con người khi bị cuốn vào một sự kiện bất ngờ, và cách mà những lựa chọn nhất thời có thể làm đảo lộn hoàn toàn cuộc đời.
Câu chuyện khởi đầu trên một chuyến tàu, nơi nhân vật chính – một người đàn ông trung niên sống đời bình lặng, gò bó trong những quy tắc xã hội – tình cờ chạm trán một hành khách lạ. Cuộc gặp gỡ tưởng như thoáng qua ấy lại trở thành khởi nguồn cho một chuỗi biến cố không thể lường trước. Người hành khách bí ẩn kia, với vẻ ngoài vừa lôi cuốn vừa khó nắm bắt, mang theo một luồng gió lạ thổi vào đời sống nhàm chán của nhân vật chính, khiến ông vừa tò mò vừa bất an.
Điều đặc biệt trong Hành Khách Bí Ẩn là cách Simenon đẩy nhân vật chính ra khỏi “vùng an toàn” của mình. Khi con tàu đi qua những miền đất xa lạ, nhân vật dần cảm thấy mình cũng đang bước vào một hành trình nội tâm, nơi mọi giá trị, niềm tin và sự ổn định lâu nay bị thử thách. Người hành khách kia không chỉ là một cá nhân, mà còn là biểu tượng cho sự cám dỗ, cho khả năng phá vỡ những rào cản vô hình đã trói buộc nhân vật chính suốt đời.
Khi mối quan hệ giữa hai con người xa lạ phát triển, độc giả bị cuốn vào một trò chơi tâm lý đầy căng thẳng. Liệu người hành khách kia là một kẻ phạm tội, một kẻ lừa đảo, hay chỉ đơn thuần là một người mang đến cho nhân vật chính cơ hội để khám phá bản thân? Georges Simenon không vội vàng đưa ra câu trả lời. Ông để cho tình huống dần dần bộc lộ, từng chi tiết nhỏ hé lộ những khoảng tối trong tâm hồn con người, và buộc độc giả phải đặt câu hỏi về ranh giới giữa niềm tin và sự ngờ vực.
Không khí trong Hành Khách Bí Ẩn mang đậm chất Simenon: u ám, chậm rãi nhưng đầy ám ảnh. Những chi tiết về cảnh vật bên ngoài khung cửa tàu, những cuộc trò chuyện tưởng chừng bình thường nhưng lại gợi mở nhiều ẩn ý, tạo nên một bầu không khí căng thẳng đến ngột ngạt. Tác phẩm không chỉ dừng lại ở một vụ việc ly kỳ, mà còn là một phép thử tâm lý, nơi nhân vật chính phải đối diện với sự thật rằng chính ông cũng không thực sự hiểu hết bản thân mình.
Simenon, với lối viết giản dị mà thấm thía, đã biến Hành Khách Bí Ẩn thành một câu chuyện vừa mang tính trinh thám vừa đậm chất hiện sinh. Người đọc không chỉ hồi hộp theo dõi những diễn biến xoay quanh nhân vật bí ẩn kia, mà còn bị thôi thúc suy ngẫm về chính cuộc đời mình: Liệu chúng ta có đủ can đảm để rời bỏ những gì quen thuộc, hay sẽ mãi mãi bị ràng buộc trong sự an toàn nhưng tẻ nhạt?
Hành Khách Bí Ẩn vì thế không chỉ là một tiểu thuyết để giải trí, mà còn là một tác phẩm khiến người đọc phải day dứt và trăn trở, đúng với phong cách rất riêng của Georges Simenon – bậc thầy của tiểu thuyết trinh thám tâm lý.
