Đại Nam Dị Truyện của Phan Cuồng là một tác phẩm độc đáo đưa người đọc bước vào thế giới huyền hoặc của lịch sử Việt Nam, nơi những câu chuyện bị lãng quên, những linh hồn lang thang và những mảnh ký ức cổ xưa được hồi sinh bằng giọng kể vừa trang nghiêm vừa ma mị. Đây là tập truyện kết hợp nhuần nhuyễn giữa yếu tố lịch sử, tâm linh và huyền dị, tạo nên một không gian văn chương vừa đậm chất dân gian, vừa mang chiều sâu triết lý.
Phan Cuồng chọn “Đại Nam” – một cách gọi xưa của đất nước – không chỉ như một bối cảnh, mà như một thực thể sống, thấm đẫm linh hồn dân tộc. Trong từng câu chuyện, những bóng hình từ quá khứ – vua chúa, học sĩ, đạo sĩ, dân thường hay ma quỷ – hiện lên như những chứng nhân cho dòng chảy bất tận của lịch sử và nghiệp quả. Đại Nam Dị Truyện vì thế không đơn thuần là những mẩu chuyện kỳ lạ, mà là một biên niên sử ẩn khuất, nơi các linh hồn chưa tan hòa cùng số phận của đất nước.
Các truyện trong tập sách được xây dựng với cấu trúc chặt chẽ, xen giữa huyền thoại và hiện thực, giữa nhân gian và cõi âm. Phan Cuồng không dùng yếu tố “dị” để gây sợ, mà để mở ra lớp nghĩa sâu hơn về nhân tâm và đạo lý. Những linh hồn trong truyện của ông không chỉ là ma quỷ, mà là biểu tượng cho lương tri, cho tội lỗi, cho nỗi day dứt của con người trước sự đổi thay vô thường. Ở mỗi câu chuyện, người đọc bắt gặp một bài học thấm đẫm nhân quả, nơi cái thiện và cái ác không tách bạch mà hòa lẫn, phản chiếu bản chất phức tạp của lòng người.
Giọng văn của Phan Cuồng mang đậm hơi hướng cổ ngữ, kết hợp nhịp kể chậm rãi, âm vang như tiếng chiêng đêm vọng lại. Ông tái hiện không gian văn hóa Đại Nam bằng hình ảnh và ngôn từ gợi cảm – từ những làng quê ẩn trong sương sớm, những đền miếu phủ bụi, đến những giấc mộng của người đã khuất. Cảm giác vừa linh thiêng vừa rờn rợn ấy tạo nên một bầu không khí độc nhất, nơi người đọc có thể nghe thấy tiếng vọng của quá khứ hòa cùng tiếng thở dài của hiện tại.
Đại Nam Dị Truyện không chỉ là một tập truyện huyền dị, mà còn là sự đối thoại giữa con người và lịch sử, giữa cõi sống và cõi chết. Trong từng câu chữ, Phan Cuồng như muốn hỏi: chúng ta đã thật sự hiểu về những linh hồn từng đi qua mảnh đất này, hay chỉ lặng lẽ sống cùng họ trong lãng quên? Tác phẩm gợi lên nỗi cảm khái sâu xa – rằng lịch sử không bao giờ chỉ là những dòng chữ khô khan, mà là ký ức của những sinh linh, những giấc mộng và những tiếng vọng chưa bao giờ tắt giữa lòng đất Việt.
