Thương Nhớ Mười Hai của Vũ Bằng là một kiệt tác của văn chương Việt Nam, nơi nỗi nhớ, tình yêu quê hương và vẻ đẹp văn hóa dân tộc được kết tinh trong giọng văn tinh tế, sâu lắng và đượm buồn. Đây là một trong những tác phẩm nổi tiếng nhất của Vũ Bằng, được viết trong những năm ông sống xa quê, thể hiện nỗi nhớ khôn nguôi về miền Bắc, về Hà Nội, về hương vị quê hương đã trở thành ký ức không thể phai mờ.
Tựa đề Thương Nhớ Mười Hai mang ý nghĩa tượng trưng cho mười hai tháng trong năm – mười hai mùa thương nhớ, mười hai cung bậc cảm xúc, mười hai bức tranh văn hóa và tâm hồn của một người con xa xứ. Mỗi chương trong sách tương ứng với một tháng, là một lát cắt tinh tế về cuộc sống, phong tục, con người và ẩm thực của miền Bắc. Vũ Bằng không chỉ nhớ những món ăn như cốm, bánh chưng, bún riêu, canh cá rô… mà còn nhớ cả tiết trời, mưa phùn, hoa sữa, tiếng trống trường, và những kỷ niệm tuổi thơ gắn bó với từng mùa.
Điều đặc biệt trong Thương Nhớ Mười Hai là cách Vũ Bằng viết về nỗi nhớ – không bi lụy, không cường điệu, mà nhẹ nhàng, thấm đẫm sự tinh tế của một tâm hồn nghệ sĩ. Ông không chỉ nhớ quê hương bằng lý trí mà bằng cả trái tim, bằng khứu giác, vị giác và cảm xúc sâu kín nhất của con người xa quê. Những món ăn, những cảnh vật tưởng chừng giản dị lại mang trong đó linh hồn của văn hóa Việt, của một miền đất hiền hòa, thanh nhã, gợi nhớ về một thời Hà Nội cũ đầy quyến rũ.
Giọng văn của Vũ Bằng trong tác phẩm này vừa uyển chuyển, duyên dáng, vừa mang nỗi buồn man mác. Ông không chỉ là người viết, mà còn là người kể chuyện bằng cảm xúc – mỗi đoạn văn như một khúc nhạc buồn, nhẹ nhàng nhưng ám ảnh. Ẩm thực trong Thương Nhớ Mười Hai không chỉ là món ăn mà còn là sợi dây kết nối quá khứ và hiện tại, là biểu tượng của tình quê và tình người.
Ẩn sâu trong những dòng văn là tâm sự của một người tha hương – người phải sống xa miền Bắc vì thời cuộc, chỉ biết gửi gắm tình quê qua những trang viết. Vũ Bằng viết bằng nỗi nhớ da diết, bằng khát vọng được trở về, được chạm lại hương vị quê hương trong từng giọt nước mắt và nụ cười. Có thể nói, Thương Nhớ Mười Hai là tác phẩm của tình yêu – tình yêu đất nước, tình yêu văn hóa, và tình yêu cuộc sống.
Tác phẩm này không chỉ có giá trị văn chương mà còn là một di sản tinh thần quý giá. Nó giúp người đọc cảm nhận sâu sắc vẻ đẹp của quê hương Việt Nam, của văn hóa dân tộc qua con mắt một người xa xứ nhưng chưa bao giờ quên nguồn cội. Mỗi trang viết là một lời nhắc nhở nhẹ nhàng về sự gắn bó thiêng liêng giữa con người và quê hương, về việc giữ gìn những giá trị tinh thần dù thời gian và khoảng cách có thể thay đổi tất cả.
Thương Nhớ Mười Hai là một bản tình ca dịu dàng gửi về miền Bắc yêu dấu, là khúc hồi tưởng chan chứa yêu thương của một người con dành trọn trái tim cho quê hương. Trong dòng văn học Việt Nam, hiếm có tác phẩm nào vừa ngọt ngào vừa day dứt đến thế – nơi nỗi nhớ trở thành nghệ thuật, và tình yêu quê hương được chưng cất thành những dòng chữ bất tử.
