Tuyết Sơn Phi Hồ là một trong những tiểu thuyết võ hiệp đặc sắc của Kim Dung, mang sắc thái bi tráng và u uẩn hơn so với nhiều tác phẩm khác của ông. Tác phẩm được viết vào năm 1959, mở ra một thế giới giang hồ bao la nhưng không rực rỡ anh hùng mà thấm đẫm nỗi cô đơn, định mệnh và mối hận truyền đời giữa các gia tộc.
Câu chuyện xoay quanh Hồ Phỉ – chàng trai trẻ sinh ra trong hoàn cảnh đầy bi kịch. Cha của anh, Hồ Nhất Đao, từng là một hiệp khách trượng nghĩa nhưng bị vu oan và bị hãm hại trong âm mưu thù hận giữa bốn họ: Miêu, Phạm, Điền và Hồ. Hồ Phỉ lớn lên trong vùng tuyết trắng vùng biên ải, được người đời gọi là “Tuyết Sơn Phi Hồ” – một kiếm khách trẻ tuổi võ công tuyệt luân, tính tình phóng khoáng, vừa kiêu hãnh vừa cô độc. Anh mang trong mình lời thề phải tìm ra sự thật về cái chết của cha và giải oan cho gia đình.
Trên hành trình ấy, Hồ Phỉ gặp gỡ và đối đầu với Miêu Nhược Lan – con gái của Miêu Nhân Phụng, kẻ thù truyền kiếp của họ Hồ. Giữa hai người, vừa có mối thù cha ông, vừa nảy sinh tình cảm mơ hồ, trong sáng và đau đớn. Mối tình ấy như làn khói mong manh giữa gió tuyết phương Bắc, đẹp nhưng đầy bi kịch, vì cả hai đều bị trói buộc trong định mệnh của dòng họ và lòng trung nghĩa.
Kim Dung trong Tuyết Sơn Phi Hồ không chỉ viết về kiếm hiệp mà còn viết về bi kịch con người. Ông khéo léo lồng ghép mâu thuẫn đạo lý, tình yêu và danh dự, đặt nhân vật giữa ranh giới mong manh giữa thiện và ác, trung và nịnh. Không có ai hoàn toàn chính nghĩa, cũng chẳng ai hoàn toàn tội lỗi – chỉ có những con người bị lịch sử, hận thù và danh dự cuốn vào vòng xoáy không lối thoát.
Văn phong của Kim Dung trong tác phẩm này cô đọng, giàu hình ảnh và giàu sức gợi. Những trận đấu trên đỉnh Tuyết Sơn, những cảnh bão tuyết mịt mù, hay ánh mắt cô độc của Hồ Phỉ khi đối diện với vận mệnh đều mang nét trữ tình hiếm thấy trong văn học võ hiệp. Khác với các truyện mang tính anh hùng như Anh Hùng Xạ Điêu hay Thiên Long Bát Bộ, Tuyết Sơn Phi Hồ là bản hòa tấu buồn về lòng trung nghĩa, tình yêu và sự mỏi mệt của kiếp giang hồ.
Kết thúc tác phẩm để lại nhiều khoảng trống, như thể Kim Dung muốn người đọc tự suy ngẫm: ai là chính, ai là tà, và rốt cuộc, trong thế giới đầy gió tuyết ấy, con người có thể giữ được trái tim trong sáng của mình hay không. Tuyết Sơn Phi Hồ vì thế không chỉ là một tiểu thuyết võ hiệp, mà còn là một khúc bi ca về định mệnh, tình người và sự mong manh của công lý giữa giang hồ.
