Tuyển Tập Akutagawa I & II là cánh cửa mở vào thế giới văn chương độc đáo của Ryunosuke Akutagawa – người được xem như “ông tổ truyện ngắn Nhật Bản hiện đại”. Hai tập sách này không chỉ là tuyển tập các tác phẩm tiêu biểu trong sự nghiệp ngắn ngủi nhưng chói sáng của Akutagawa, mà còn là hành trình khám phá những ám ảnh, suy tư và góc khuất trong tâm hồn một trong những nhà văn nhạy cảm nhất của thế kỷ XX. Mỗi truyện trong bộ tuyển tập đều chứa đựng sự kết hợp giữa lối kể cô đọng, hình ảnh sắc nét và chiều sâu triết lý, khiến người đọc không chỉ thưởng thức câu chuyện mà còn bị dẫn dắt vào những tầng suy ngẫm rộng lớn hơn.
Tập I tập trung vào những tác phẩm mang màu sắc cổ điển, nơi Akutagawa khai thác truyền thuyết, truyện dân gian và các tích truyện cổ của Nhật Bản, nhưng “mổ xẻ” chúng bằng con mắt hiện đại, truy vấn đạo đức và bản chất con người. Những truyện như Rashomon, Trong Rừng, Địa Ngục Biến được xem như đỉnh cao của nghệ thuật tự sự, khi tác giả sử dụng cấu trúc đa điểm nhìn, mâu thuẫn trong lời kể và sự giằng xé nội tâm để phơi bày những giới hạn mong manh giữa thiện – ác, thật – giả, nhân tính – bản năng. Nhân vật của ông luôn đứng ở ranh giới, bị đẩy vào những tình huống tột cùng của lựa chọn, để rồi sự thật hiện lên không phải là một đường thẳng mà là mảnh gương vỡ, mỗi mảnh phản chiếu một góc của bản chất người.
Không khí trong tập I mang đậm sắc thái u tối và nghi hoặc, nhưng không phải u buồn thuần túy. Akutagawa đưa vào đó sự tinh tế của mỹ học Nhật Bản: những lát cắt nhỏ bé của đời sống, những khoảnh khắc im lặng đầy sức nặng, những chi tiết giàu ám dụ khiến câu chuyện luôn vượt khỏi khuôn khổ của một truyện ngắn đơn thuần. Cảm giác khi đọc là vừa như lạc vào một thế giới cổ xưa phủ sương khói, vừa như đối diện tấm gương soi chiếu chính mình.
Tập II mở rộng không gian sáng tác của Akutagawa, đi vào những câu chuyện mang nhiều hơi thở hiện đại hơn, đặc biệt là các tác phẩm phản ánh sự bất an trong xã hội Nhật Bản buổi giao thời. Nhiều truyện mang sắc thái tự truyện, nơi tác giả để lộ tâm trạng hoài nghi, lo âu và ám ảnh về bệnh tật, cái chết và sự tan rã của tinh thần. Những câu chuyện này thường được kể bằng giọng văn lạnh lùng, thậm chí tĩnh lặng đến tàn nhẫn, như thể Akutagawa đang quan sát chính mình từ xa, không phán xét nhưng cũng không tìm cách xoa dịu.
Sức mạnh của tập II nằm ở cách tác giả bóc tách những xung đột bên trong con người: sự chênh vênh giữa trí tuệ sắc bén và tâm hồn mong manh, giữa khát vọng hướng đến cái đẹp và nỗi tuyệt vọng không thể xóa bỏ. Những trang viết ấy gợi cảm giác về một tâm trí luôn rung lên trước mọi dao động của đời sống, khiến mỗi câu chữ như mang theo hơi thở của một linh hồn lúc sáng rực, lúc chực vỡ vụn.
Tuyển Tập Akutagawa I & II vì thế trở thành một hành trình đọc đầy mê lực: vừa thách thức, vừa gợi mở, vừa đẹp đến ám ảnh. Không chỉ giới thiệu tài năng của một bậc thầy truyện ngắn, bộ sách còn hé lộ những lớp sâu thẳm trong văn hóa và tâm thức Nhật Bản – nơi bi kịch, cái đẹp và sự mong manh của con người luôn đồng hành cùng nhau trong một vẻ đẹp kỳ lạ khó quên.
