Những Nguyên Lý Của Kinh Tế Chính Trị Học Và Thuế Khóa của David Ricardo là một tác phẩm kinh điển, đặt nền móng quan trọng cho kinh tế học cổ điển và có ảnh hưởng sâu rộng đến tư duy kinh tế – chính trị suốt hơn hai thế kỷ. Xuất bản lần đầu năm 1817, cuốn sách ra đời trong bối cảnh nước Anh đang trải qua những biến đổi lớn của Cách mạng Công nghiệp, khi các vấn đề về sản xuất, phân phối của cải, tiền lương, lợi nhuận và địa tô trở thành trung tâm của các cuộc tranh luận học thuật và chính sách.
David Ricardo không phải là một học giả xuất thân từ giảng đường đại học, mà là một nhà kinh doanh tài chính thành công trước khi trở thành nhà kinh tế học. Chính trải nghiệm thực tiễn này đã giúp ông tiếp cận kinh tế học bằng tư duy phân tích sắc bén, tập trung vào các quy luật vận hành cốt lõi của nền kinh tế thị trường. Trong Những Nguyên Lý Của Kinh Tế Chính Trị Học Và Thuế Khóa, Ricardo tìm cách lý giải cách của cải được phân chia giữa ba giai cấp chính của xã hội tư bản: địa chủ, nhà tư bản và người lao động.
Một trong những đóng góp nổi bật nhất của cuốn sách là lý thuyết về địa tô. Ricardo cho rằng địa tô không phải là nguyên nhân làm giá lương thực tăng, mà ngược lại, chính sự gia tăng nhu cầu và chi phí sản xuất trên đất kém màu mỡ hơn mới dẫn đến địa tô. Cách tiếp cận này giúp làm rõ mối quan hệ giữa tài nguyên khan hiếm, năng suất và phân phối thu nhập, đồng thời phản bác nhiều quan niệm phổ biến thời bấy giờ.
Cuốn sách cũng dành dung lượng lớn để phân tích tiền lương và lợi nhuận. Ricardo cho rằng tiền lương có xu hướng quay về mức tối thiểu cần thiết để người lao động tồn tại, trong khi lợi nhuận của nhà tư bản chịu áp lực giảm dần khi chi phí sản xuất tăng. Từ đó, ông xây dựng một bức tranh kinh tế nơi tăng trưởng dài hạn luôn đi kèm với những mâu thuẫn nội tại giữa các giai cấp, đặc biệt trong điều kiện tài nguyên hữu hạn.
Một nội dung có ảnh hưởng sâu rộng khác trong Những Nguyên Lý Của Kinh Tế Chính Trị Học Và Thuế Khóa là học thuyết lợi thế so sánh trong thương mại quốc tế. Ricardo chứng minh rằng ngay cả khi một quốc gia kém hiệu quả hơn quốc gia khác trong mọi lĩnh vực sản xuất, thương mại tự do vẫn mang lại lợi ích cho cả hai bên nếu mỗi quốc gia chuyên môn hóa vào lĩnh vực mà mình có lợi thế tương đối. Lập luận này trở thành nền tảng lý thuyết cho tự do thương mại và vẫn được sử dụng rộng rãi trong kinh tế học hiện đại.
Bên cạnh đó, Ricardo còn bàn sâu về thuế khóa, đặc biệt là tác động của thuế đối với phân phối thu nhập và động lực sản xuất. Ông cho rằng nhiều loại thuế cuối cùng sẽ được chuyển gánh nặng sang người tiêu dùng hoặc làm giảm lợi nhuận, từ đó ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế. Cách phân tích này thể hiện nỗ lực của Ricardo trong việc kết nối lý thuyết kinh tế với các vấn đề chính sách cụ thể.
Văn phong của Những Nguyên Lý Của Kinh Tế Chính Trị Học Và Thuế Khóa mang tính lập luận chặt chẽ, logic và trừu tượng, đòi hỏi người đọc sự tập trung và tư duy phân tích. Dù không dễ tiếp cận với độc giả phổ thông, cuốn sách vẫn là tài liệu không thể thiếu đối với những ai muốn hiểu sâu về nền tảng của kinh tế học hiện đại. Giá trị lâu dài của tác phẩm nằm ở việc đặt ra những câu hỏi căn bản về sản xuất, phân phối và công bằng kinh tế, những vấn đề vẫn còn nguyên tính thời sự trong thế giới ngày nay.
