Nghề Sách Trung Quốc của hai tác giả Dương Hổ và Tiêu Dương, nằm trong bộ Nhân Văn Trung Quốc, là một khảo luận tinh tế và sâu sắc về lịch sử, văn hóa, và triết lý xoay quanh nghề làm sách – một nghề giữ vai trò trung tâm trong việc hình thành và duy trì bản sắc tinh thần của dân tộc Trung Hoa. Tác phẩm đưa người đọc đi từ quá khứ xa xưa của những thẻ tre, giấy lụa cho đến nền xuất bản hiện đại, qua đó tái hiện hành trình dài của tri thức được lưu truyền, bảo tồn và lan tỏa qua từng trang sách.
🇻🇳 Hoàng Sa, Trường Sa là của Việt Nam!
Dương Hổ và Tiêu Dương mở đầu bằng việc truy nguyên nguồn gốc của sách trong văn minh Trung Hoa cổ đại. Họ chỉ ra rằng, ngay từ khi con người biết khắc chữ trên mai rùa, trên trúc, “nghề sách” đã ra đời không chỉ như một công việc thủ công, mà còn là sứ mệnh truyền bá đạo lý và tri thức. Quá trình tiến hóa từ thẻ tre đến giấy Tuyên, từ sao chép thủ công đến in khắc gỗ, rồi in bằng máy – tất cả đều được trình bày sinh động, gắn liền với những bước ngoặt trong văn hóa, chính trị và công nghệ Trung Quốc.
Tác phẩm dành nhiều trang để khắc họa những người thợ sách – những nhân vật thầm lặng nhưng có công lao to lớn trong lịch sử văn hóa dân tộc. Đó là các học giả biên tập cẩn trọng từng chữ, là những nghệ nhân khắc bản tỉ mỉ từng nét, là thợ in cặm cụi giữa mùi mực và tiếng gỗ khô. Mỗi công đoạn – chọn giấy, khắc bản, in ấn, đóng bìa, bảo quản – đều được mô tả như một nghi thức tôn vinh tri thức, nơi bàn tay con người hòa cùng tinh thần tôn trọng chữ nghĩa.
Hai tác giả cũng bàn đến khía cạnh triết học của nghề sách. Trong văn hóa Trung Hoa, “thư” không chỉ là vật chứa chữ, mà còn là biểu tượng của trí tuệ, đạo đức và sự khai sáng. Sách là phương tiện nối liền con người với quá khứ, là cầu nối giữa tri thức và nhân tâm. Vì thế, nghề sách được xem là nghề mang tính thiêng liêng, gắn liền với ý niệm “truyền đạo – thụ nghiệp – giải hoặc”. Từ Kinh Thi, Luận Ngữ đến các thư tịch Phật giáo, mỗi cuốn sách đều mang theo hơi thở của một thời đại, phản ánh sự vận động của tư tưởng nhân loại trong không gian văn hóa Trung Hoa.
Phần cuối của Nghề Sách Trung Quốc mở rộng sang thời kỳ hiện đại, khi ngành xuất bản bước vào kỷ nguyên kỹ thuật số. Dương Hổ và Tiêu Dương nhìn nhận sự thay đổi này không phải là sự mất mát, mà là sự tiếp nối tự nhiên. Họ cho rằng, dù hình thức đọc có biến đổi, giá trị của nghề làm sách – gìn giữ và lan tỏa tri thức – vẫn không hề phai nhạt. Chính sự kết hợp giữa truyền thống và công nghệ đang mở ra một tương lai mới cho sách Trung Quốc, nơi những tinh hoa cổ xưa vẫn được lưu giữ trong dòng chảy hiện đại.
Với giọng văn nhẹ nhàng, giàu chất suy tưởng, Nghề Sách Trung Quốc không chỉ là câu chuyện về một nghề, mà còn là lời tri ân dành cho tất cả những con người đã cống hiến đời mình để bảo vệ tri thức. Cuốn sách gợi lại hình ảnh Trung Hoa như một “quốc gia của sách”, nơi mỗi trang giấy là chứng nhân cho lịch sử và là ngọn lửa thắp sáng văn minh.
