Kinh Thánh Cựu Ước (Old Testament) là một trong những tác phẩm có ảnh hưởng sâu rộng nhất trong lịch sử văn minh nhân loại. Không chỉ là nền tảng đức tin của Do Thái giáo và phần lớn Kitô giáo, Cựu Ước còn là kho tàng văn học, triết học, lịch sử và đạo đức phong phú, đã ảnh hưởng đến tư tưởng, văn hóa, nghệ thuật và luật pháp của thế giới trong suốt hàng nghìn năm.
Cựu Ước gồm 39 sách (theo truyền thống Tin Lành) hoặc hơn (trong các truyền thống khác), được viết trong khoảng thời gian hàng thế kỷ, bằng nhiều thể loại phong phú: lịch sử, thơ ca, tiên tri, luật pháp và truyện kể. Các sách này ghi lại lịch sử dân tộc Israel – từ thuở sáng tạo vũ trụ, qua thời kỳ tổ phụ như Abraham, Isaac, Jacob, đến thời kỳ Moses dẫn dân ra khỏi Ai Cập, rồi các thời kỳ vua chúa như David và Solomon, cùng những lời tiên tri phản ánh những biến động trong xã hội và mối quan hệ giữa con người với Thiên Chúa.
Một trong những điểm đặc sắc của Kinh Thánh Cựu Ước là cách nó kết hợp giữa yếu tố lịch sử và tâm linh. Các nhân vật trong Cựu Ước không chỉ là biểu tượng tôn giáo mà còn là hình mẫu đạo đức, điển hình văn hóa và những biểu tượng nhân bản sâu sắc. Abraham – người cha của đức tin, Moses – người lập pháp và giải phóng, hay các tiên tri như Isaiah, Jeremiah – những người không ngừng lên tiếng vì công lý và lòng nhân hậu… tất cả đều là những biểu tượng vượt thời gian, truyền cảm hứng cho bao thế hệ.
Cựu Ước không ngần ngại mô tả những bi kịch, lỗi lầm, những giai đoạn con người xa rời Thượng Đế và cả những lần họ tìm lại đức tin trong khổ đau. Điều đó tạo nên chiều sâu nhân bản hiếm có, khiến nó trở thành tác phẩm không chỉ dành cho tín đồ mà còn dành cho những ai tìm kiếm câu trả lời cho các câu hỏi lớn của đời sống: con người là ai? Tự do và trách nhiệm nằm ở đâu? Tại sao có đau khổ? Và lòng trắc ẩn có thể cứu rỗi điều gì?
Với giá trị văn học, Cựu Ước chứa đựng những đoạn văn đầy thi vị và hình ảnh giàu cảm xúc. Thánh vịnh (Thi Thiên) là những bài thơ cầu nguyện tuyệt đẹp. Sách Gióp là một kiệt tác triết học về khổ đau và công lý. Sách Truyền Đạo chất chứa những suy tưởng triết lý sâu sắc về lẽ sống và sự vô thường.
Dù bạn là người có tôn giáo hay không, Kinh Thánh Cựu Ước vẫn là một tác phẩm vĩ đại, đưa ta đối diện với những vấn đề muôn thuở của nhân sinh. Nó giúp ta hiểu thêm về cội nguồn của nhiều giá trị phương Tây, đồng thời soi chiếu nội tâm để sống nhân ái, khôn ngoan và có trách nhiệm hơn trong một thế giới phức tạp.
