Người Tình Sputnik là một tiểu thuyết đậm chất trữ tình và huyền hoặc của Haruki Murakami – nhà văn Nhật Bản nổi tiếng với văn phong siêu thực, giàu nội tâm và những nhân vật sống giữa ranh giới của cô đơn, khao khát và lạc lối. Xuất bản năm 1999, tác phẩm này không mang quy mô hoành tráng như Rừng Na Uy hay Biên Niên Ký Chim Vặn Dây Cót, nhưng lại sở hữu sức ám ảnh đặc biệt bởi vẻ đẹp mơ hồ và những câu hỏi hiện sinh âm ỉ kéo dài sau từng trang sách.
Câu chuyện được kể từ góc nhìn của một thầy giáo tiểu học 25 tuổi tên là “tôi” – một người đàn ông bình thường, sống khép kín, luôn dõi theo Sumire – cô bạn thân kỳ lạ và lập dị, mang giấc mơ trở thành tiểu thuyết gia. Sumire là người sống cuồng nhiệt với chữ nghĩa, khác biệt với thế giới xung quanh, luôn như thể bị lệch pha với nhịp sống thông thường. Cô không biết yêu, cho đến khi gặp Miu – một nữ doanh nhân thành đạt, hơn cô nhiều tuổi. Sự xuất hiện của Miu khiến Sumire rơi vào một trạng thái vừa thức tỉnh vừa bối rối, lần đầu trải nghiệm cảm xúc của tình yêu, nhưng cũng là khởi đầu cho sự đứt gãy trong bản thể.
Một bước ngoặt xảy ra khi Sumire bất ngờ biến mất trong chuyến du lịch cùng Miu ở Hy Lạp. Người kể chuyện nhận được cuộc gọi bất ngờ từ Miu, rồi lên đường tìm kiếm Sumire, và từ đó dấn thân vào một hành trình không chỉ là thể chất mà còn là tâm linh – đi sâu vào vùng xám của sự tồn tại, ký ức và những chiều không gian song song giữa cái thực và cái huyễn.
Người Tình Sputnik không chỉ là một câu chuyện tình yêu đơn thuần. Đó là một bản nhạc buồn về nỗi cô đơn vĩnh cửu của con người hiện đại – nơi những tâm hồn dù gần đến mấy vẫn không thể chạm được nhau trọn vẹn. Ba nhân vật chính tạo nên một tam giác cảm xúc đầy giằng xé: “tôi” yêu Sumire, Sumire yêu Miu, còn Miu lại bị ám ảnh bởi một biến cố trong quá khứ khiến cô không thể yêu một ai. Tình yêu trong truyện luôn dừng lại ở lằn ranh không thể vượt qua – vừa đẹp đẽ, vừa bất lực.
Với Người Tình Sputnik, Murakami sử dụng biểu tượng vệ tinh Sputnik như hình ảnh ẩn dụ cho con người – những vệ tinh cô độc, quay quanh nhau mãi mãi mà không thể tiếp xúc. Câu chuyện được viết bằng giọng văn trầm lặng, nhiều lớp nghĩa, tạo nên một không khí mộng mị, xen lẫn hoài nghi và tiếc nuối. Từng đoạn đối thoại, từng dòng suy nghĩ đều thấm đẫm chất thiền và triết lý về sự mất mát, sự khuyết thiếu trong tâm hồn.
Cuốn tiểu thuyết không có lời giải rõ ràng. Sự biến mất của Sumire không được giải thích cụ thể, và kết thúc truyện mở ra với những giả định siêu thực khiến độc giả tự vấn lâu dài. Nhưng chính sự mơ hồ ấy lại khiến Người Tình Sputnik trở thành một bản tình ca buồn – nơi nỗi cô đơn được nâng niu như một phần không thể thiếu của con người. Một cuốn sách nhỏ nhưng đầy mê hoặc, dành cho những ai từng yêu, từng mất mát và từng tự hỏi: điều gì thực sự ngăn cách chúng ta với người mà ta thương yêu nhất?
