Thập Giác Quán (The Decagon House Murders) là tiểu thuyết trinh thám nổi tiếng của Yukito Ayatsuji, một trong những tác phẩm mở đầu và tiêu biểu nhất cho phong trào “trinh thám chính thống mới” (Shin Honkaku) tại Nhật Bản. Xuất bản lần đầu năm 1987, cuốn sách đã nhanh chóng gây tiếng vang mạnh mẽ nhờ vào lối kể chuyện thông minh, kết cấu tinh vi và sự tôn vinh rõ rệt đối với dòng trinh thám cổ điển phương Tây, đặc biệt là các tác phẩm của Agatha Christie.
Câu chuyện xoay quanh một nhóm sinh viên thuộc Câu lạc bộ Trinh thám của một trường đại học, những người quyết định đến một hòn đảo hoang – nơi từng xảy ra một vụ thảm sát bí ẩn – để tổ chức một chuyến đi chơi và thám hiểm. Trên hòn đảo này tồn tại một tòa nhà kỳ lạ có hình dáng mười cạnh, được gọi là “Thập Giác Quán” – cũng chính là bối cảnh chính của câu chuyện. Tuy nhiên, khi nhóm sinh viên vừa ổn định, các sự kiện kỳ quái bắt đầu xảy ra: từng người một trong nhóm lần lượt biến mất hoặc bị sát hại, trong khi không có dấu hiệu cho thấy có kẻ thứ ba ngoài họ trên đảo.
Song song với diễn biến trên đảo, ở đất liền, một nhân vật khác cũng đang điều tra về vụ án mạng kinh hoàng từng xảy ra tại đây trong quá khứ. Từng mảnh ghép từ hai dòng thời gian dần được hé lộ, đưa người đọc vào mê cung của những mối liên kết chồng chéo, quá khứ – hiện tại, động cơ – thủ đoạn. Mỗi chương truyện được viết bằng giọng văn sắc lạnh, súc tích, đầy chất logic, đậm phong cách trinh thám cổ điển nhưng vẫn mang nét hiện đại của văn học Nhật Bản.
Một điểm thú vị và đặc trưng trong Thập Giác Quán là cách các nhân vật sử dụng biệt danh của các tác giả trinh thám nổi tiếng như Ellery Queen, Agatha, Poe, Carr… Điều này không chỉ tạo sự bí ẩn mà còn thể hiện sự tri ân của tác giả Yukito Ayatsuji với nền văn học trinh thám thế giới, đồng thời khiến độc giả thêm phần thích thú khi nhận ra những chi tiết “ẩn dụ” thông minh.
Về mặt cấu trúc, Thập Giác Quán là một tác phẩm trinh thám được xây dựng chặt chẽ theo phong cách “closed circle” – tức là không gian khép kín, nơi kẻ sát nhân và nạn nhân cùng bị giới hạn trong một địa điểm không thể trốn thoát. Lối viết này đòi hỏi sự tinh tế và tính toán nghiêm ngặt, và Yukito Ayatsuji đã làm điều đó một cách xuất sắc. Những manh mối được sắp xếp khéo léo, cú twist ở phần cuối bất ngờ nhưng hoàn toàn hợp lý, để lại ấn tượng mạnh cho người đọc.
Thập Giác Quán không chỉ là một cuốn tiểu thuyết trinh thám giải đố hấp dẫn, mà còn là lời tuyên ngôn của thế hệ nhà văn trẻ Nhật Bản cuối thế kỷ 20, khẳng định rằng họ có thể tiếp nối – và thậm chí làm mới – tinh thần trinh thám cổ điển bằng hơi thở đậm chất Á Đông. Với những ai yêu thích truyện trinh thám đầy thách thức và đòi hỏi suy luận sắc bén, đây là tác phẩm không thể bỏ qua.
