Dẫn Luận Về Phật Giáo Tây Tạng của Matthew T. Kapstein là một tác phẩm cô đọng và sâu sắc, mang đến cho độc giả cái nhìn toàn diện về một trong những truyền thống Phật giáo đặc sắc và giàu chiều sâu triết lý nhất trên thế giới. Nằm trong tủ sách Very Short Introduction của Oxford University Press, cuốn sách này không đơn thuần là bản tóm lược lịch sử, mà là một khảo cứu cô đọng, rõ ràng và giàu hàm lượng học thuật về sự phát triển, nội dung giáo lý, và vai trò xã hội của Phật giáo Tây Tạng.
Matthew T. Kapstein – một học giả hàng đầu về Phật giáo và tư tưởng Tây Tạng – đã khéo léo đan xen giữa học thuật và diễn giải phổ thông để trình bày một bức tranh phong phú nhưng mạch lạc về Phật giáo Tây Tạng. Ông dẫn dắt người đọc đi từ những nền tảng lịch sử – khi Phật giáo được truyền từ Ấn Độ sang Tây Tạng vào thế kỷ thứ 7 – cho đến thời kỳ phát triển đỉnh cao, ảnh hưởng đến toàn bộ đời sống tinh thần và chính trị tại xứ sở này. Trong quá trình ấy, độc giả được làm quen với các nhân vật lịch sử then chốt như Songtsen Gampo, Padmasambhava, Atisha, Tsongkhapa và các đời Đạt Lai Lạt Ma.
Một điểm nổi bật của cuốn sách là cách Kapstein lý giải Phật giáo Tây Tạng không chỉ như một hệ thống triết học hay tôn giáo, mà còn là một nền văn hóa tổng thể – nơi thiền định, lễ nghi, biểu tượng, và chính trị cùng hòa quyện. Ông trình bày rõ sự đa dạng trong các trường phái như Nyingma, Kagyu, Sakya và Gelug, đồng thời phân tích vai trò của thần thoại, nghi thức mật tông, thực hành thiền định, và cả giáo dục triết học trong đời sống tu sĩ.
Cuốn sách cũng không né tránh những câu hỏi nhạy cảm như: Vai trò của chính trị trong tôn giáo ra sao? Vì sao Tây Tạng được thần thoại hóa ở phương Tây? Và làm thế nào để hiểu đúng về Mật tông mà không rơi vào ảo tưởng huyền bí? Kapstein đã thẳng thắn, sắc sảo trong cách lý giải, luôn giữ vững lập trường học thuật nhưng vẫn mở ra góc nhìn dung hòa giữa truyền thống và hiện đại.
Một điểm hấp dẫn khác của Dẫn Luận Về Phật Giáo Tây Tạng là cách tác giả giúp người đọc hiểu mối quan hệ giữa Phật giáo Tây Tạng và những vấn đề toàn cầu đương đại – từ di sản tôn giáo lưu vong, sự lan tỏa qua phương Tây, đến vai trò của Đạt Lai Lạt Ma trong thế giới hiện đại như một biểu tượng của từ bi và trí tuệ.
Dành cho cả người mới tìm hiểu lẫn những ai đã có nền tảng về Phật học, cuốn sách là cánh cửa vững chắc để bước vào thế giới tinh thần của Tây Tạng – nơi sự huyền bí được soi sáng bởi học thuật, và niềm tin được nâng đỡ bởi trí tuệ. Với Dẫn Luận Về Phật Giáo Tây Tạng, Matthew T. Kapstein đã không chỉ viết một bản giới thiệu, mà là một cây cầu nối liền thế giới của lý trí, tâm linh và văn hóa trong một trong những truyền thống tâm linh đặc sắc nhất của nhân loại.
