Kẻ Sát Nhân Ở Số Nhà 21 của Stanislas-André Steeman là một trong những tác phẩm kinh điển của dòng tiểu thuyết trinh thám châu Âu thế kỷ XX. Ra mắt lần đầu năm 1939, cuốn sách đã nhanh chóng khẳng định vị thế của Steeman trong văn đàn trinh thám, đưa tên tuổi ông sánh ngang với những bậc thầy như Agatha Christie hay Georges Simenon. Với lối viết mạch lạc, dồn nén căng thẳng, kết hợp cùng bầu không khí u ám pha chút châm biếm, tác phẩm này vừa là một trò chơi suy luận tinh tế vừa là bức tranh xã hội gợi nhiều suy ngẫm.
Câu chuyện xoay quanh một loạt vụ án mạng bí ẩn làm chấn động cả thành phố. Những nạn nhân dường như chẳng liên quan gì đến nhau, song trên mỗi hiện trường đều xuất hiện một dấu vết kỳ lạ: một tấm danh thiếp mang tên “Monsieur Durand” – một cái tên phổ biến và vô nghĩa như thể để đánh lạc hướng cảnh sát. Cuộc điều tra được giao cho Thanh tra Wens, một nhân vật thám tử thông minh, lạnh lùng nhưng cũng đầy thực tế. Manh mối dẫn ông đến một ngôi nhà trọ tồi tàn mang số 21, nơi tập trung những con người kỳ lạ, mỗi người đều có thân phận và bí mật riêng. Và từ đây, trò chơi tâm lý giữa kẻ giết người và người truy đuổi bắt đầu.
Điều làm nên sức hấp dẫn của Kẻ Sát Nhân Ở Số Nhà 21 chính là nghệ thuật xây dựng nhân vật đa chiều của Steeman. Những người sống trong ngôi nhà trọ không chỉ là đối tượng tình nghi mà còn là hình ảnh phản chiếu một xã hội nhỏ: kẻ cơ hội, kẻ nghèo khổ, kẻ tham vọng, kẻ bất cần. Mỗi người đều có động cơ để trở thành hung thủ, khiến độc giả phải liên tục suy đoán và thay đổi giả thuyết. Sự tài tình của Steeman là ông luôn để lại những chi tiết mơ hồ, vừa đủ để khơi gợi nghi ngờ, nhưng không bao giờ quá rõ ràng cho đến hồi kết.
Bầu không khí trong tác phẩm mang đậm màu sắc noir: thành phố âm u, những con phố ẩm ướt, căn nhà trọ chật hẹp và ngột ngạt. Ở đó, sự sống và cái chết tồn tại cạnh nhau, còn công lý dường như chỉ là một khái niệm mong manh. Tuy vậy, Steeman không chìm đắm hoàn toàn trong bi kịch; ông khéo léo lồng ghép những mảng hài hước, đôi khi châm biếm nhẹ nhàng, khiến câu chuyện trở nên sinh động và giàu tính nhân văn hơn.
Thanh tra Wens, nhân vật trung tâm, hiện lên như một sự pha trộn giữa lý trí và trực giác. Ông không chỉ là người phân tích chứng cứ lạnh lùng mà còn biết lắng nghe, quan sát, thử thách con người trong những hoàn cảnh đặc biệt. Chính sự bình tĩnh và kiên định ấy đã giúp ông dần tiến gần đến chân tướng – một chân tướng vừa bất ngờ vừa ám ảnh, hé lộ bản chất con người khi bị dồn vào ngõ cụt.
Kẻ Sát Nhân Ở Số Nhà 21 không chỉ là một tiểu thuyết trinh thám xuất sắc mà còn là tác phẩm phản ánh xã hội. Nó cho thấy sự mong manh của đạo đức khi con người rơi vào cảnh ngộ khắc nghiệt, và đồng thời khẳng định giá trị của sự thật – thứ dù bị che giấu kỹ lưỡng đến đâu cũng sẽ bị lật mở. Đây là một cuốn sách dành cho những ai yêu thích không khí trinh thám cổ điển, đồng thời muốn thưởng thức văn chương trinh thám như một nghệ thuật chứ không chỉ là trò chơi suy luận.
