Dữ Liệu Bạch Kim của Higashino Keigo là một tiểu thuyết trinh thám mang đậm hơi thở khoa học và công nghệ, nơi nhà văn tài hoa này đã khéo léo đặt ra những câu hỏi nhức nhối về mối quan hệ giữa con người, pháp luật và đạo đức khi dữ liệu và trí tuệ nhân tạo có khả năng kiểm soát xã hội. Đây là một trong những tác phẩm thể hiện rõ nét nhất tài năng của Keigo trong việc kết hợp yếu tố trinh thám cổ điển với bối cảnh công nghệ hiện đại, tạo nên một bức tranh vừa kịch tính, vừa suy tư sâu sắc.
Câu chuyện mở đầu bằng sự kiện Nhật Bản bước vào kỷ nguyên “xã hội dữ liệu”. Ở đó, chính phủ xây dựng một hệ thống trí tuệ nhân tạo có khả năng phân tích, dự đoán và thậm chí “vạch mặt” tội phạm tiềm ẩn dựa trên DNA và dữ liệu cá nhân. Hệ thống này được gọi là Dữ Liệu Bạch Kim – một biểu tượng cho sự thuần khiết và chuẩn xác của khoa học, nhưng đồng thời cũng là lời cảnh báo rùng rợn về một thế giới nơi quyền tự do cá nhân bị thu hẹp trong cái bóng của giám sát toàn diện.
Nhân vật trung tâm là cảnh sát trưởng Kagura Ryuhei – một người từng mất con gái trong một vụ án chưa được phá. Chính ký ức đau thương đó đã khiến ông dốc hết niềm tin vào hệ thống dữ liệu, coi nó là phương tiện duy nhất để loại bỏ tội ác và bảo vệ xã hội. Nhưng khi một loạt vụ án giết người bí ẩn xảy ra, những lỗ hổng của hệ thống dần lộ diện. Kagura phải đối mặt với câu hỏi: liệu con người có thể trao trọn niềm tin cho máy móc, hay chính sự lạnh lùng của công nghệ đã khiến công lý trở nên méo mó?
Higashino Keigo một lần nữa chứng minh sự am hiểu sâu sắc của mình về khoa học và tâm lý con người. Ông không chỉ xây dựng một vụ án gay cấn, với những bước điều tra đầy bất ngờ và logic sắc bén, mà còn đặt người đọc trước những vấn đề đạo đức gai góc: Nếu một hệ thống có thể dự đoán ai sẽ phạm tội trong tương lai, liệu xã hội có quyền kết tội người đó trước khi hành động xảy ra? Công lý nằm ở sự thật khách quan, hay nằm trong quyết định của con người?
Tác phẩm cũng phơi bày mâu thuẫn giữa lý trí và cảm xúc. Kagura đại diện cho niềm tin tuyệt đối vào dữ liệu, trong khi những nhân vật khác bộc lộ sự hoài nghi về việc một xã hội dựa hoàn toàn vào công nghệ sẽ đánh mất nhân tính. Cuộc đấu tranh ấy khiến Dữ Liệu Bạch Kim không chỉ là một tiểu thuyết trinh thám, mà còn là một tiểu luận xã hội sắc bén, buộc người đọc phải suy ngẫm về chính thế giới hiện tại, nơi dữ liệu cá nhân ngày càng trở thành công cụ kiểm soát.
Văn phong Keigo trong tác phẩm này vẫn mang đặc trưng: chặt chẽ, nhịp điệu nhanh nhưng không vội vã, xen kẽ giữa những đoạn miêu tả kỹ thuật khoa học chính xác và những đoạn nội tâm nhân vật đầy ám ảnh. Chính sự cân bằng ấy giúp câu chuyện vừa có tính hiện thực, vừa duy trì được sự căng thẳng và lôi cuốn từ đầu đến cuối.
Dữ Liệu Bạch Kim không chỉ hấp dẫn bởi cốt truyện điều tra, mà còn chạm đến những vấn đề mang tính toàn cầu trong kỷ nguyên số. Đây là tác phẩm dành cho những ai yêu thích trinh thám hiện đại, nhưng cũng muốn tìm thấy trong đó một tấm gương phản chiếu xã hội, nơi mỗi phát triển công nghệ đều tiềm ẩn những cái giá phải trả.
