Đạo Quán Có Ma của Robert Van Gulik là một tiểu thuyết trinh thám – huyền nghi đặc sắc trong loạt truyện về quan án Địch Công, nơi tác giả tài tình kết hợp không khí huyền bí phương Đông với tư duy phá án sắc bén. Tác phẩm đưa người đọc vào bối cảnh u tịch của một đạo quán cổ kính, nơi lời đồn về những bóng ma và hiện tượng kỳ bí bao trùm, gieo rắc nỗi sợ hãi cho cả dân chúng lẫn quan chức địa phương. Nhưng như thường lệ, dưới lớp sương mờ huyễn hoặc ấy, sự thật lạnh lùng của tội ác vẫn hiện hữu.
Câu chuyện mở đầu khi Địch Công trên đường công cán phải dừng chân tại một ngôi đạo quán hẻo lánh. Ngôi đạo quán vốn nổi tiếng với nhiều lời đồn ma quái: người ta kể rằng đêm đêm, có tiếng gào khóc vọng ra từ hành lang, bóng trắng thoắt ẩn thoắt hiện, và đã có người bỏ mạng một cách bí ẩn trong đó. Dân chúng coi nơi đây là “cấm địa”, quan lại địa phương cũng né tránh nhắc đến. Nhưng rồi, khi một cái chết ghê rợn xảy ra ngay trong đạo quán, Địch Công buộc phải bắt tay điều tra.
Vụ án không chỉ xoay quanh cái chết khó giải thích của một đạo sĩ mà còn liên quan đến những âm mưu chồng chéo giữa các phe phái: những kẻ tu hành mượn danh đạo pháp để che giấu tội lỗi, những kẻ quyền thế lợi dụng mê tín để thao túng dân chúng, và cả những bí mật gia tộc bị che đậy qua nhiều thế hệ. Không khí trong truyện vì thế luôn căng thẳng, đan xen giữa những màn “quỷ mị” ám ảnh và những cuộc đấu trí kịch liệt.
Một trong những điểm hấp dẫn nhất của Đạo Quán Có Ma chính là cách Van Gulik vận dụng khéo léo yếu tố tâm linh để đánh lạc hướng, tạo ra những lớp sương mù khiến người đọc lẫn cả nhân vật tin rằng có sự can thiệp của thế lực siêu nhiên. Nhưng càng đi sâu, những chi tiết nhỏ bé – dấu vết bị bỏ quên, lời khai mâu thuẫn, sự thay đổi tâm lý bất thường – dần được Địch Công chắp nối thành bức tranh toàn cảnh. Từ đó, cái gọi là “ma quỷ” chỉ còn là tấm màn che cho lòng tham và dục vọng của con người.
Không chỉ dừng lại ở việc phá án, tác phẩm còn khắc họa những suy ngẫm nhân sinh sâu sắc. Đạo quán, vốn là nơi tu hành, lại trở thành chốn trú ẩn cho những tội ác, phản chiếu sự suy đồi của con người khi niềm tin bị lợi dụng. Địch Công trong quá trình điều tra không chỉ dùng lý trí để bóc trần sự thật, mà còn dùng đạo lý để cảnh tỉnh những kẻ lầm đường lạc lối, giữ vững trật tự công bằng cho xã hội.
Văn phong của Van Gulik trong Đạo Quán Có Ma nhuốm màu bí hiểm, giàu chất gợi, khiến người đọc như lạc vào mê cung nửa thực nửa ảo. Từ hành lang tối om, tiếng gió hú giữa rừng, cho đến những cuộc đối thoại nặng tính triết lý giữa Địch Công và các đạo sĩ, tất cả tạo nên một không khí vừa căng thẳng vừa huyền hoặc. Nhưng trên hết, điều cuốn hút vẫn là sự logic chặt chẽ trong từng bước phá án, khiến tác phẩm không chỉ là một câu chuyện kinh dị mà còn là một tiểu thuyết trinh thám mẫu mực.
Đạo Quán Có Ma vì vậy vừa thỏa mãn sự tò mò của độc giả về những bí ẩn huyền bí, vừa khiến họ ngẫm ngợi về bản chất thật sự của “ma quỷ” – đôi khi không nằm ở cõi âm, mà ngay trong lòng người. Đây là một trong những tiểu thuyết tiêu biểu nhất chứng minh tài năng dung hòa giữa trinh thám, lịch sử và huyền học của Robert Van Gulik.
