Hạn Chót Lúc Bình Minh của Cornell Woolrich là một trong những tiểu thuyết tiêu biểu thể hiện trọn vẹn phong cách noir đặc trưng của “bậc thầy bóng tối” trong văn học Mỹ thế kỷ XX. Woolrich nổi tiếng với những câu chuyện trinh thám – tội phạm u ám, nơi ranh giới giữa đúng và sai, công lý và tội ác trở nên mong manh, và con người luôn bị dồn ép đến tận cùng của tuyệt vọng. Trong tác phẩm này, ông tiếp tục phác họa một bức tranh căng thẳng, nơi thời gian biến thành kẻ thù khắc nghiệt nhất, khi từng giây từng phút trôi qua lại đẩy nhân vật vào sâu hơn trong vòng xoáy sinh tử.
Câu chuyện bắt đầu bằng một khung cảnh tưởng như bình thường của thành phố chìm trong đêm, nhưng ngay lập tức người đọc được ném vào một tình huống khẩn cấp. Một nhân vật chính – thường là người đàn ông bình thường nhưng buộc phải đối mặt với thử thách vượt ngoài sức chịu đựng – bị đặt vào cuộc chạy đua chống lại thời gian. Anh ta phải làm sáng tỏ sự thật, minh oan cho bản thân hoặc cứu lấy một sinh mạng, trước khi bình minh ló rạng. Cái “hạn chót” tàn nhẫn ấy là trục xoay chính, khiến toàn bộ câu chuyện ngập tràn trong cảm giác gấp gáp, căng thẳng đến nghẹt thở.
Điểm đặc sắc trong Hạn Chót Lúc Bình Minh nằm ở cách Woolrich điều khiển nhịp điệu. Ông viết những câu văn ngắn gọn, dồn dập, mô tả thành phố về đêm với ánh đèn mờ ảo, những con phố vắng lặng và cái bóng của tội ác rình rập sau mỗi góc tối. Không gian ấy vừa thực vừa như mơ, khiến độc giả không chỉ theo dõi một vụ án mà còn như bị cuốn vào một cơn ác mộng không lối thoát.
Nhân vật chính của Woolrich thường không phải là thám tử tài ba hay cảnh sát chuyên nghiệp, mà là những con người hết sức bình thường – một công nhân, một viên chức, một người chồng, người tình. Họ bị ném vào tình huống phi lý, nơi công lý không rõ ràng và luật pháp dường như quay lưng. Trong Hạn Chót Lúc Bình Minh, sự bình thường ấy đối nghịch hoàn toàn với những hiểm nguy mà nhân vật phải đối mặt, càng làm nổi bật tính bi kịch và yếu tố “noir” đặc trưng: một thế giới nơi số phận dường như đã bị an bài, và con người chỉ còn biết gắng gượng chống chọi trong tuyệt vọng.
Cornell Woolrich khéo léo dẫn dắt người đọc qua từng tầng căng thẳng bằng những cú xoắn bất ngờ. Khi người đọc nghĩ rằng nhân vật đã tìm thấy lối thoát, một bí mật mới lại được hé lộ, kéo họ trở lại vực sâu. Từng chi tiết nhỏ bé – một chứng cứ bị bỏ quên, một lời khai mập mờ, một cái nhìn thoáng qua – đều có thể thay đổi toàn bộ cục diện. Chính sự bất ngờ này đã khiến tác phẩm của ông trở nên khác biệt, tạo cảm giác ám ảnh ngay cả sau khi gấp sách lại.
Hạn Chót Lúc Bình Minh không chỉ là một câu chuyện tội phạm ly kỳ, mà còn là lời nhắc nhở về sự mong manh của kiếp người. Trong thế giới Woolrich, không ai thực sự an toàn, và thời gian chính là kẻ sát nhân lạnh lùng nhất. Tác phẩm này sẽ cuốn hút những độc giả yêu thích trinh thám cổ điển, nhưng đồng thời cũng muốn trải nghiệm nỗi sợ hãi và sự căng thẳng đặc trưng của tiểu thuyết noir. Đây là một trong những tác phẩm thể hiện rõ nhất tài năng của Cornell Woolrich – người đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lịch sử văn học trinh thám toàn cầu.
