Nguyễn Quang Vinh là một cây bút gắn bó lâu dài với dòng văn học viết về chiến tranh cách mạng. Với lối viết trực diện, nhiều chi tiết sống động và một cái nhìn vừa hiện thực vừa chan chứa cảm xúc, ông đã mang đến cho độc giả những trang sách đậm dấu ấn lịch sử và nhân văn. Trong số những tác phẩm ấy, Quảng Trị 1972 – Hồi Ức Của Một Người Lính nổi bật như một công trình tái hiện đầy đủ và sâu sắc một trong những trận chiến ác liệt, quyết liệt bậc nhất trong cuộc kháng chiến chống Mỹ – chiến dịch bảo vệ Thành cổ Quảng Trị.
Quảng Trị 1972 không đơn thuần là một tác phẩm ghi chép chiến tranh, mà là sự kết hợp giữa ký ức, tư liệu lịch sử và văn chương. Nguyễn Quang Vinh đã khéo léo dựng lại toàn cảnh chiến trường Quảng Trị mùa hè năm 1972, khi quân và dân ta phải đối diện với sức mạnh hỏa lực khủng khiếp của đối phương, đặc biệt là trong 81 ngày đêm giữ Thành cổ. Những trang viết đưa người đọc trở lại một bầu không khí nghẹt thở, nơi từng tấc đất đều nhuộm máu, nơi sự sống và cái chết cận kề trong từng phút giây.
Điều làm nên giá trị đặc biệt của Quảng Trị 1972 – Hồi Ức Của Một Người Lính chính là cách tác giả khắc họa con người. Trong khói lửa chiến tranh, hình ảnh những người lính, những dân quân, những bà mẹ, những người dân bám đất hiện lên vừa bi tráng vừa gần gũi. Họ không chỉ chiến đấu bằng súng đạn mà còn bằng niềm tin sắt đá vào ngày chiến thắng. Có những nhân vật được tái hiện với chi tiết rất đời thường: một người lính trẻ thèm một bữa cơm gia đình, một chiến sĩ y tá gắng sức cứu đồng đội, hay một cô gái gồng mình chuyển thương giữa mưa bom. Những lát cắt ấy đã làm cho bức tranh chiến tranh trở nên chân thực, khiến độc giả xúc động và thấm thía.
Nguyễn Quang Vinh không lý tưởng hóa chiến tranh, ông cũng không che giấu sự tàn khốc. Trong Quảng Trị 1972, ta thấy máu, nước mắt, sự mất mát to lớn của cả hai phía. Nhưng từ trong khốc liệt ấy, ông khẳng định giá trị của sự kiên cường, của lòng yêu nước và của tinh thần đoàn kết. Chính sự đối lập này đã tạo nên chiều sâu nhân văn cho tác phẩm: chiến tranh hủy diệt con người, nhưng cũng làm sáng lên những phẩm chất đẹp đẽ nhất của họ.
Một điểm đáng chú ý nữa là ngòi bút giàu chi tiết và cảm xúc của tác giả. Ông vừa trung thành với sự thật lịch sử qua những sự kiện, mốc thời gian cụ thể, vừa thổi vào đó chất văn chương để biến câu chuyện thành trải nghiệm giàu cảm xúc. Những đoạn miêu tả trận địa Quảng Trị ngập tràn khói bom, những dòng viết về nỗi đau khi chứng kiến đồng đội ngã xuống, hay ánh mắt kiên định của người lính trước giờ xung phong – tất cả đều để lại ấn tượng khó quên.
Quảng Trị 1972 – Hồi Ức Của Một Người Lính không chỉ là cuốn sách về một trận chiến, mà còn là lời nhắc nhở sâu sắc về giá trị của hòa bình. Nó giúp thế hệ hôm nay hiểu rõ hơn cái giá phải trả cho tự do và độc lập dân tộc. Đọc tác phẩm, ta không chỉ thấy một Quảng Trị khói lửa, mà còn thấy một Quảng Trị kiêu hãnh, nơi con người đã chiến đấu và hy sinh để làm nên trang sử hào hùng.
Nhờ vậy, Quảng Trị 1972 của Nguyễn Quang Vinh xứng đáng được coi là một trong những tác phẩm văn học – lịch sử tiêu biểu viết về chiến tranh Việt Nam, vừa giàu tính tư liệu, vừa lay động lòng người. Đây là cuốn sách không thể thiếu đối với những ai muốn tìm hiểu và cảm nhận sâu sắc về một trong những chương bi tráng nhất của dân tộc.
