Các Công Dụng Của Đại Học của Clark Kerr là một tác phẩm kinh điển trong lĩnh vực giáo dục đại học, phản ánh sâu sắc vai trò, chức năng và thách thức của các trường đại học trong xã hội hiện đại. Clark Kerr, một trong những nhà giáo dục và quản lý đại học nổi bật của Hoa Kỳ, từng là hiệu trưởng Đại học California, Berkeley, và là người khởi xướng nhiều cải cách quan trọng. Cuốn sách này đã trở thành tài liệu tham khảo nền tảng khi bàn về triết lý, sứ mệnh và tương lai của giáo dục bậc cao.
Trong Các Công Dụng Của Đại Học, Kerr trình bày khái niệm “multiversity” – tức là “đa đại học” hay “đa chức năng của đại học”. Ông cho rằng trong xã hội hiện đại, đại học không còn đơn thuần là nơi đào tạo kiến thức phổ quát và nuôi dưỡng tinh thần khai phóng như truyền thống châu Âu, mà còn trở thành một hệ thống phức hợp, gắn liền với nhiều mục tiêu khác nhau: nghiên cứu khoa học, phục vụ cộng đồng, đào tạo nghề nghiệp, và đóng góp vào sự phát triển kinh tế – xã hội.
Điểm nổi bật trong cuốn sách là cách Kerr chỉ ra sự thay đổi bản chất của đại học khi gắn chặt hơn với nhu cầu của quốc gia và thị trường. Đại học trở thành trung tâm sáng tạo tri thức, nơi sản sinh ra các nghiên cứu khoa học – công nghệ có tác động trực tiếp đến quốc phòng, công nghiệp và đời sống. Điều này khiến vai trò của đại học vượt ra ngoài phạm vi học thuật, trở thành một trụ cột của nền kinh tế tri thức.
Tuy nhiên, Kerr cũng không bỏ qua những mặt trái của sự biến đổi này. Khi đại học chịu tác động mạnh mẽ từ chính trị, tài chính và nhu cầu thực tiễn, nguy cơ mất đi sự độc lập học thuật và tinh thần khai phóng cũng xuất hiện. Ông đặt ra nhiều câu hỏi: Liệu đại học có thể vừa đáp ứng yêu cầu thực tiễn vừa giữ vững giá trị truyền thống? Làm sao để dung hòa giữa nghiên cứu ứng dụng và nghiên cứu cơ bản? Giữa đào tạo nghề nghiệp và nuôi dưỡng con người toàn diện?
Cuốn sách không chỉ là phân tích mang tính học thuật mà còn chứa đựng những dự báo có giá trị cho đến ngày nay. Kerr đã nhìn thấy từ sớm xu thế toàn cầu hóa và sự gia tăng áp lực cạnh tranh đối với đại học. Ông cũng nhấn mạnh vai trò của giáo dục đại học trong việc hình thành công dân có trách nhiệm, biết tư duy phản biện và có khả năng thích ứng trước biến đổi xã hội.
Bằng lối viết súc tích, vừa lý luận chặt chẽ vừa giàu tính thực tiễn, Các Công Dụng Của Đại Học trở thành tác phẩm không thể thiếu đối với những ai quan tâm đến giáo dục, đặc biệt là quản lý giáo dục bậc cao. Nó không chỉ dành cho các nhà nghiên cứu hay chính trị gia mà còn hữu ích cho giảng viên, sinh viên và cả những phụ huynh muốn hiểu rõ hơn về vai trò của đại học trong đời sống hiện đại.
Tác phẩm này, qua nhiều thập kỷ, vẫn giữ nguyên giá trị, bởi nó khắc họa được bản chất phức tạp của đại học và khẳng định rằng: để tồn tại và phát triển, các trường đại học phải không ngừng đổi mới, nhưng đồng thời cũng phải gìn giữ những giá trị cốt lõi về tri thức, nhân văn và tự do học thuật.
