Văn khấn Nôm truyền thống của Thích Viên Thành là một cuốn sách đặc biệt, mang giá trị văn hóa – tâm linh sâu sắc, đồng thời phản ánh đời sống tín ngưỡng của người Việt qua nhiều thế kỷ. Tác phẩm này từng được giới thiệu và bàn luận trong chuyên mục Tủ sách Tôn giáo cho thấy sức quan tâm của độc giả với mảng sách lưu giữ bản sắc tâm linh dân gian.
Nội dung cuốn sách tập trung sưu tầm, hệ thống và giới thiệu các bản văn cúng khấn bằng chữ Nôm – thứ chữ từng gắn bó mật thiết với đời sống văn hóa dân tộc. Trong sinh hoạt tín ngưỡng của người Việt, từ việc thờ cúng tổ tiên, cầu an, cầu siêu, lễ hội làng cho đến các nghi thức liên quan đến vòng đời con người, những lời khấn thường được xem như cầu nối giữa cõi trần và cõi thiêng. Thích Viên Thành đã dày công tuyển chọn các văn khấn mang đậm tính truyền thống, thể hiện không chỉ niềm tin tôn giáo mà còn cả giá trị văn học, nghệ thuật ngôn từ.
Một điểm nổi bật là việc tác giả giữ nguyên văn cúng khấn bằng chữ Nôm, bên cạnh đó có phần phiên âm và dịch nghĩa để độc giả ngày nay dễ tiếp cận. Điều này vừa giúp bảo tồn nguyên gốc tinh hoa chữ Nôm, vừa đáp ứng nhu cầu thực hành tín ngưỡng của những người không còn thông thạo loại chữ cổ này. Cách làm ấy mang giá trị kép: vừa lưu giữ di sản, vừa đem lại tính ứng dụng.
Bên cạnh giá trị văn hóa, tác phẩm còn giúp người đọc hiểu hơn về tinh thần nhân văn ẩn chứa trong mỗi lời khấn. Không đơn thuần là cầu xin, nhiều văn khấn thể hiện sự biết ơn, kính trọng tổ tiên, tôn vinh công đức Phật, Thánh, Thần, đồng thời phản ánh triết lý sống thiện, sống hiền hòa trong xã hội Việt xưa. Có thể nói, những lời khấn ấy như một phần ký ức tập thể, nuôi dưỡng đạo lý “uống nước nhớ nguồn”.
Cuốn sách cũng cho thấy sự gắn kết giữa Phật giáo và tín ngưỡng dân gian. Dưới lăng kính của Thích Viên Thành – một vị tu sĩ, các văn khấn được đặt trong mối quan hệ hài hòa giữa tôn giáo chính thống và niềm tin dân gian, từ đó giúp độc giả nhận thức sâu sắc hơn rằng đời sống tâm linh Việt Nam luôn là sự tổng hòa, chứ không tách biệt cứng nhắc.
Tuy nhiên, do đặc thù là sách nghi lễ truyền thống, Văn khấn Nôm truyền thống thiên nhiều về việc lưu giữ và trình bày nguyên bản, ít có sự bình giải, phân tích chuyên sâu. Điều này khiến cuốn sách vừa có giá trị như một tài liệu tham khảo nghi lễ, vừa mang tính nghiên cứu văn hóa, nhưng người đọc muốn tìm hiểu triết lý sâu xa có thể cần kết hợp thêm các sách chú giải khác.
Tóm lại, Văn khấn Nôm truyền thống của Thích Viên Thành là một công trình giàu tâm huyết, đóng góp quan trọng vào việc bảo tồn và truyền lại di sản tinh thần của người Việt. Đây không chỉ là tài liệu hữu ích cho các nhà nghiên cứu tôn giáo, văn hóa dân gian mà còn là cuốn sách thiết thực đối với những ai quan tâm đến việc giữ gìn truyền thống thờ cúng trong gia đình và cộng đồng.
