Chế Độ Chính Trị Trung Quốc của Doãn Trung Khanh, thuộc bộ sách Nhân văn Trung Quốc, là một công trình nghiên cứu sâu rộng nhằm giải thích tiến trình hình thành, phát triển và biến đổi của hệ thống chính trị Trung Hoa qua hàng nghìn năm lịch sử. Cuốn sách không chỉ dừng ở việc mô tả cấu trúc quyền lực, mà còn đi sâu vào triết lý trị quốc, cách thức quản lý xã hội và những giá trị tư tưởng đã nuôi dưỡng nền chính trị Trung Hoa cổ kim.
🇻🇳 Hoàng Sa, Trường Sa là của Việt Nam!
Ngay từ những chương đầu, tác giả đặt nền tảng bằng việc phân tích mối quan hệ giữa “thiên mệnh” và quyền lực. Trong xã hội cổ đại Trung Quốc, quyền trị vì không chỉ dựa vào sức mạnh hay dòng dõi, mà còn được xem là “thiên mệnh” – ý chí của Trời. Tư tưởng này tạo nên đặc điểm độc đáo của nền chính trị Trung Hoa: nhà vua vừa là người đứng đầu quốc gia, vừa là trung gian kết nối giữa con người và thiên đạo. Chính khái niệm ấy hình thành nên nguyên tắc “chính danh” – mọi hành động cai trị đều phải phù hợp với đạo lý, với trật tự tự nhiên và xã hội.
Tác phẩm trình bày tỉ mỉ sự phát triển của bộ máy chính quyền từ thời nhà Chu với chế độ phong kiến phân quyền, đến các triều đại Tần – Hán khi mô hình trung ương tập quyền dần định hình. Đặc biệt, dưới thời Tần Thủy Hoàng, Trung Hoa lần đầu tiên được thống nhất về luật pháp, đơn vị hành chính và văn tự – mở ra khuôn mẫu cho hệ thống chính trị các triều đại sau. Doãn Trung Khanh nhấn mạnh rằng chính cơ cấu hành chính ba cấp (trung ương – địa phương – hương thôn) và tầng lớp quan liêu học sĩ là trụ cột giúp chế độ chính trị Trung Quốc duy trì ổn định trong hàng nghìn năm.
Từ triều Đường đến Thanh, Chế Độ Chính Trị Trung Quốc mô tả sự tinh vi trong tổ chức bộ máy cai trị, từ Lục bộ, Ngự sử đài cho đến các cơ quan giám sát, cùng hệ thống khoa cử tuyển chọn quan lại dựa trên tri thức Nho học. Tác giả phân tích rằng tuy hệ thống ấy có tính giai cấp rõ rệt, nhưng lại tạo điều kiện cho sự lưu chuyển xã hội thông qua học vấn – một yếu tố khiến chính trị Trung Hoa luôn kết hợp giữa bảo thủ và năng động.
Khi chuyển sang giai đoạn cận – hiện đại, cuốn sách ghi lại những biến động sâu sắc: sự sụp đổ của triều Thanh, sự ra đời của nước Cộng hòa, những cải cách chính trị dưới thời Mao Trạch Đông, và công cuộc đổi mới do Đặng Tiểu Bình khởi xướng. Tác giả không chỉ trình bày sự thay đổi trong cấu trúc quyền lực, mà còn phân tích tư duy lãnh đạo, vai trò của Đảng và Nhà nước trong việc định hướng phát triển quốc gia trong thời kỳ toàn cầu hóa.
Chế Độ Chính Trị Trung Quốc là một nghiên cứu toàn diện, kết hợp giữa lịch sử, chính trị học và triết học xã hội. Tác phẩm giúp người đọc hiểu rõ hơn vì sao hệ thống chính trị Trung Hoa – dù nhiều lần biến đổi – vẫn giữ được bản sắc riêng: sự đề cao trật tự, tính chính danh, tinh thần tập thể và khát vọng ổn định. Đây là cuốn sách giá trị dành cho những ai muốn tiếp cận sâu hơn với logic quyền lực và văn hóa trị quốc của một nền văn minh lâu đời.
