Tướng Navarre Với Trận Điện Biên Phủ của Jean Pouget là một ghi chép quan trọng về giai đoạn cuối cùng của cuộc chiến Đông Dương, xoay quanh chân dung vị tướng Henri Navarre được giao nhiệm vụ xoay chuyển tình thế cho quân đội Pháp nhưng lại trở thành nhân vật gắn liền với thất bại mang tính bước ngoặt tại Điện Biên Phủ. Jean Pouget, với góc nhìn của một người trong quân ngũ và hiểu rõ cấu trúc tổ chức của quân đội viễn chinh, tái dựng bối cảnh chiến lược lúc Navarre tiếp quản quyền chỉ huy, từ đó cho thấy những ràng buộc, áp lực và sai lệch trong nhận định dẫn đến sự sụp đổ của tập đoàn cứ điểm.
Tác phẩm mở đầu bằng việc mô tả tình trạng hỗn loạn trong bộ máy chỉ huy của Pháp vào năm 1953, khi chiến trường Đông Dương bị phân tán lực lượng và thiếu một chiến lược tổng thể hiệu quả. Trong bối cảnh đó, Navarre được đưa sang với kỳ vọng ổn định chiến tuyến, khôi phục thế chủ động và tìm kiếm một bàn thắng chiến lược để cải thiện vị thế của Pháp trong các cuộc đàm phán quốc tế. Jean Pouget trình bày quá trình Navarre đánh giá tình hình, xây dựng kế hoạch và lựa chọn Điện Biên Phủ làm điểm then chốt nhằm cắt đứt đường vận chuyển của đối phương và buộc đối thủ lộ diện trong một trận đánh lớn.
Phần trung tâm của cuốn sách đi sâu vào các nhận định chiến lược của Navarre, đặc biệt là niềm tin quá mạnh vào ưu thế hỏa lực, khả năng tiếp tế bằng đường không và tính phòng thủ của khu vực lòng chảo Điện Biên Phủ. Jean Pouget phân tích chi tiết cách những giả định này dần rơi vào thế bị động khi đối phương thể hiện năng lực vận chuyển vượt dự đoán, xây dựng trận địa pháo vững chắc và liên tục mở rộng vòng vây. Cuốn sách tái dựng bầu không khí căng thẳng trong sở chỉ huy, nơi các tín hiệu nguy hiểm xuất hiện ngày càng nhiều nhưng các quyết định chiến lược lại thiếu sự linh hoạt và thường xuyên dựa trên báo cáo không đầy đủ.
Bên cạnh phân tích quân sự, tác phẩm còn khắc họa tâm trạng của Navarre trong quá trình diễn biến trận đánh. Jean Pouget miêu tả rõ sự giằng xé giữa ý chí giữ vững kế hoạch đã đề ra và nhận thức ngày càng rõ ràng rằng cục diện đang trượt ngoài tầm kiểm soát. Trong nhiều đoạn viết, tác giả mô tả sự cô lập của Navarre trước sức ép chính trị từ Paris, bất đồng trong nội bộ tướng lĩnh và sự suy giảm tinh thần của binh sĩ. Những chi tiết này tạo nên chân dung một vị tướng không chỉ đối đầu với kẻ địch trên chiến trường mà còn bị cuốn vào mạng lưới mâu thuẫn, tranh chấp và kỳ vọng vượt quá năng lực của bộ chỉ huy Pháp.
Khi trận Điện Biên Phủ bước vào giai đoạn cuối, Jean Pouget mô tả sự tan rã của hệ thống phòng thủ, sự suy kiệt của lực lượng và sự bất lực của Navarre trong việc xoay chuyển cục diện. Những trang cuối không tập trung vào phán xét mà nhấn mạnh tính tất yếu của thất bại trong bối cảnh hệ thống chỉ huy rời rạc, chiến lược thiếu thực tế và đối thủ đã quyết tâm giành thắng lợi bằng mọi giá.
Tướng Navarre Với Trận Điện Biên Phủ là một tài liệu giá trị giúp người đọc hiểu rõ cơ chế thất bại của quân đội Pháp trong trận đánh quyết định này, đồng thời cung cấp bức tranh chân thực về một vị tướng mang theo kỳ vọng lớn lao nhưng bị chôn vùi dưới sức nặng của những sai lầm hệ thống và bối cảnh lịch sử không thể đảo ngược.
