Kiến của Bernard Werber là một trong những tác phẩm văn học hiếm hoi kết hợp nhuần nhuyễn giữa trí tưởng tượng bay bổng, kiến thức khoa học phong phú và khả năng xây dựng cấu trúc truyện độc đáo. Cuốn sách mở ra một thế giới song song, nơi loài kiến – thường bị xem là nhỏ bé và tầm thường – lại sở hữu một nền văn minh phức tạp, quy củ và đôi khi khiến con người phải suy ngẫm về chính bản thân mình. Bernard Werber, với văn phong giàu chiêm nghiệm, sử dụng hai tuyến truyện đan xen để tạo nên một hành trình đọc cuốn hút và giàu tầng nghĩa.
Câu chuyện bắt đầu bằng việc người đọc được dẫn dắt vào cuộc sống của một đàn kiến trong một tổ khổng lồ dưới lòng đất. Tại đây, những sinh vật bé nhỏ vận hành xã hội của chúng bằng kỷ luật, sự phân công rõ ràng và khả năng thích nghi đáng kinh ngạc. Mỗi cá thể, dù vai trò khiêm tốn, đều là một mắt xích không thể thiếu trong guồng máy chung. Từ việc phòng thủ lãnh thổ, nuôi dưỡng ấu trùng, đến những cuộc chiến sinh tử với các loài côn trùng khác, mọi hành động đều được thúc đẩy bởi bản năng tồn tại và trách nhiệm với cộng đồng. Thông qua đó, tác giả gửi gắm hình ảnh về một xã hội kiên định và bền bỉ, nơi tập thể quan trọng hơn mọi tham vọng cá nhân.
Song song với thế giới của kiến, câu chuyện về con người diễn ra ở tầng trên mặt đất, nơi một gia đình bất ngờ bị cuốn vào những hiện tượng kỳ lạ liên quan đến một căn phòng đóng kín. Những bí mật dần lộ ra khi nhân vật chính quyết định khám phá căn hầm chứa đầy dấu vết của người chú quá cố. Sự biến mất bí ẩn, những ghi chép khó hiểu và chuỗi sự kiện liên tục xảy ra khiến người đọc không chỉ tò mò mà còn buộc phải đặt câu hỏi về mối liên hệ giữa hai thế giới – con người và kiến – tưởng chừng tách biệt nhưng lại không ngừng va chạm.
Điểm nổi bật của Kiến nằm ở cách Bernard Werber dẫn dắt người đọc vào góc nhìn của loài vật. Từng chi tiết về môi trường sống, cấu trúc xã hội và bản năng chiến đấu của kiến được mô tả sinh động nhưng không khô khan. Tác giả khéo léo lồng ghép khoa học, triết học và cả yếu tố trinh thám vào mạch truyện, giúp cuốn sách vượt ra ngoài khuôn khổ của một tác phẩm giải trí thông thường. Đặc biệt, sự chuyển đổi luân phiên giữa góc nhìn con người và góc nhìn kiến tạo nên nhịp kể độc đáo, cho phép người đọc nhận ra những điểm tương đồng bất ngờ giữa một xã hội “nhỏ bé” và “vĩ đại”.
Bằng cách cho thấy sự mong manh của con người trước thiên nhiên, cũng như sức mạnh đáng kinh ngạc của những cộng đồng tưởng như yếu ớt, Bernard Werber khơi gợi suy nghĩ về vị trí của con người trong hệ sinh thái rộng lớn. Kiếnkhông chỉ là một câu chuyện mang tính phiêu lưu và khám phá, mà còn là lời nhắc nhở tinh tế về sự cân bằng, khả năng hợp tác, và những điều chúng ta có thể học được từ những sinh vật bé nhỏ vẫn kiên trì tồn tại qua hàng triệu năm lịch sử. Cuốn sách mở ra một thế giới vừa lạ lẫm vừa quen thuộc, để rồi khi gấp lại, người đọc vẫn còn suy ngẫm về những bài học giản dị mà sâu sắc ẩn bên dưới từng trang sách.
