Nhật Ký Chim Én của Amélie Nothomb là một câu chuyện mang sắc thái nửa hiện thực, nửa huyền ảo, kể lại hành trình trưởng thành tinh thần của một cô gái trẻ sống giữa sự cô đơn, nỗi khao khát được thấu hiểu và những đối thoại đầy châm biếm với chính cuộc đời. Tác phẩm được trình bày dưới dạng nhật ký, nơi nhân vật chính Eléonore – cô gái với trí tưởng tượng mạnh mẽ và tâm hồn nhạy cảm – ghi lại những suy nghĩ, những khoảnh khắc bùng nổ cảm xúc, cùng những quan sát sắc sảo về con người và xã hội quanh mình.
Eléonore là một kiểu nhân vật “Nothomb điển hình”: kỳ dị, thông minh, giàu nội tâm và đầy bất an. Cô sống trong thế giới riêng, luôn cảm thấy mình vừa quá khác biệt, vừa quá mong manh để hòa vào nhịp sống thường nhật. Nhật ký của cô giống như một không gian trú ẩn, nơi mọi khát vọng, nỗi buồn, sự phẫn nộ và cả những niềm vui nhỏ bé có thể được bộc lộ mà không sợ phán xét.
Trong cuốn sách, câu chuyện xoay quanh hai mối quan hệ quan trọng: giữa Eléonore và người thân trong gia đình, đặc biệt là người mẹ có phần lạnh nhạt; và giữa Eléonore với một người đàn ông trưởng thành – nhân vật gây nhiều ám ảnh nhất, vừa là đối tượng khiến cô khao khát được công nhận, vừa là tấm gương soi vào những tổn thương mà cô gắng sức che giấu. Những tương tác ấy được Amélie Nothomb khắc họa bằng giọng văn sắc như dao, nhiều lúc chua xót, nhiều lúc mỉa mai, và luôn chứa đựng tầng sâu tâm lý.
Eléonore không phải một cô gái yếu đuối, nhưng sự cô độc và bối rối trong việc định hình bản thân khiến cô liên tục va đập với thế giới. Những dòng nhật ký hé lộ sự giằng co đầy mâu thuẫn: cô muốn được yêu thương nhưng lại sợ bị tổn thương; muốn trưởng thành nhưng lại cố níu giữ sự trong trẻo; muốn thoát khỏi những giới hạn nhưng lại bị chính nỗi sợ trói buộc. Điều đặc biệt là Amélie Nothomb không tô vẽ nhân vật theo hướng bi lụy – bà để Eléonore hiện lên chân thật, đôi khi vụng về, đôi khi tàn nhẫn, nhưng luôn sống động.
Cốt truyện không đi theo đường thẳng mà dần hé mở qua những mảnh vụn thời gian, các ký ức, các suy nghĩ bất chợt. Chính nhịp điệu đứt đoạn ấy tạo nên cảm giác như đang đọc một bản ghi âm tâm hồn – đẹp, thô, và đầy run rẩy. Khi Eléonore dần tìm được cách nhìn nhận bản thân, cô cũng bắt đầu hiểu rằng cuộc sống không phải là điều có thể “giải mã”, mà là thứ cần được chấp nhận với mọi mâu thuẫn của nó.
Nhật Ký Chim Én là cuốn sách dành cho những ai từng cảm thấy lạc lõng ngay trong chính cuộc đời mình. Tác phẩm mang chất trữ tình xen lẫn u tối đặc trưng của Amélie Nothomb, đồng thời phơi bày sự trưởng thành không hề lãng mạn: nó đau, nó rối, và nó đầy những khoảnh khắc khiến người ta phải soi lại chính mình. Một cuốn sách nhỏ nhưng dư âm dài, để lại cảm giác như vừa lật xem những trang nhật ký của chính bản thân – nơi mọi yếu đuối và mạnh mẽ cùng tồn tại.
