Trốn Chạy của Alice Munro là một tuyển tập truyện ngắn tiêu biểu, thể hiện rõ phong cách tinh tế và sức quan sát đặc biệt của nhà văn từng đoạt Nobel Văn học. Không dựa vào những biến cố kịch tính hay cao trào dữ dội, Munro đi sâu vào đời sống nội tâm của các nhân vật, nơi những lựa chọn âm thầm, những do dự rất nhỏ lại có khả năng làm lệch hướng cả một cuộc đời.
Các truyện trong Trốn Chạy chủ yếu xoay quanh số phận phụ nữ ở những thị trấn nhỏ, vùng nông thôn Canada hoặc trong không gian gia đình quen thuộc. Nhân vật của Munro thường sống trong những mối quan hệ tưởng như ổn định: hôn nhân, tình yêu, bổn phận gia đình. Nhưng bên dưới bề mặt yên ả ấy là những xung đột âm thầm, những khao khát bị kìm nén và cảm giác ngột ngạt khó gọi tên. “Trốn chạy” trong tác phẩm không chỉ mang nghĩa rời bỏ một nơi chốn, mà còn là mong muốn thoát khỏi một vai trò, một định mệnh, hay chính con người mà xã hội buộc họ phải trở thành.
Điểm mạnh nổi bật của Alice Munro nằm ở cách bà xử lý thời gian và ký ức. Các truyện ngắn thường không đi theo trình tự tuyến tính, mà đan xen giữa hiện tại và quá khứ, giữa điều đã xảy ra và điều có thể đã xảy ra. Chỉ một khoảnh khắc hồi tưởng, một chi tiết nhỏ bị lãng quên cũng đủ để làm thay đổi cách người đọc nhìn lại toàn bộ câu chuyện. Munro cho thấy đời sống không được quyết định bởi những bước ngoặt lớn, mà bởi những lựa chọn rất khẽ, đôi khi được đưa ra trong trạng thái mơ hồ.
Nhân vật nữ trong Trốn Chạy không được lý tưởng hóa. Họ có thể yếu đuối, mâu thuẫn, thậm chí tàn nhẫn với chính mình. Nhưng chính sự không hoàn hảo ấy khiến họ trở nên chân thực. Munro không phán xét lựa chọn của nhân vật, dù đó là ở lại hay ra đi, trung thành hay phản bội. Bà để người đọc tự cảm nhận cái giá của mỗi quyết định, và nhận ra rằng sự “trốn chạy” đôi khi không mang lại tự do, mà chỉ mở ra một dạng ràng buộc khác.
Văn phong của Alice Munro giản dị, chính xác và giàu sức gợi. Bà hiếm khi dùng những hình ảnh hoa mỹ, nhưng mỗi câu chữ đều được đặt đúng chỗ, tạo nên chiều sâu tâm lý bền bỉ. Những điều không được nói ra, những khoảng lặng trong đối thoại và hành động, thường mang sức nặng lớn hơn lời giải thích trực tiếp. Đó là thứ văn chương đòi hỏi người đọc phải kiên nhẫn và chú ý, nhưng phần thưởng là cảm giác thấu hiểu rất sâu về con người.
Trốn Chạy là minh chứng rõ nét cho khả năng của Alice Munro trong việc biến truyện ngắn thành một hình thức nghệ thuật hoàn chỉnh. Mỗi câu chuyện khép lại không bằng kết luận rõ ràng, mà bằng dư âm kéo dài, buộc người đọc tiếp tục suy nghĩ về số phận nhân vật sau trang sách cuối cùng. Đây là cuốn sách dành cho những ai yêu thích văn chương đời thường nhưng sắc sảo, nơi những bi kịch lớn được kể bằng giọng điệu lặng lẽ, và sự trốn chạy hiện lên như một lựa chọn vừa cần thiết, vừa đầy day dứt.
