Cuốn Theo Chiều Gió là một trong những tiểu thuyết kinh điển vĩ đại nhất của văn học Mỹ, được viết bởi Margaret Mitchell và xuất bản lần đầu năm 1936. Ngay khi ra mắt, tác phẩm đã gây chấn động giới văn đàn và nhanh chóng trở thành biểu tượng văn học thế kỷ XX, không chỉ vì quy mô đồ sộ và cốt truyện hấp dẫn, mà còn bởi chiều sâu tâm lý nhân vật và bối cảnh lịch sử đậm chất bi tráng. Với giải Pulitzer danh giá năm 1937 và bản chuyển thể điện ảnh huyền thoại ra đời năm 1939, Cuốn Theo Chiều Gió đã khẳng định vị trí vững chắc trong lòng bạn đọc toàn cầu suốt gần một thế kỷ.
Bối cảnh của tác phẩm là miền Nam nước Mỹ trong thời kỳ Nội chiến và thời kỳ Tái thiết sau chiến tranh (1861–1877), một thời đại rối ren và đầy biến động. Tác giả đã tái hiện chân thực một xã hội đang tan rã, những giá trị truyền thống đang sụp đổ và con người bị cuốn vào vòng xoáy khốc liệt của lịch sử. Trong khung cảnh ấy, nhân vật chính – Scarlett O’Hara – hiện lên như một biểu tượng sống động cho nghị lực, lòng kiêu hãnh và sự sống sót mãnh liệt.
Scarlett O’Hara là con gái một gia đình chủ đồn điền giàu có ở Georgia. Từ một cô tiểu thư xinh đẹp, bướng bỉnh và có phần ích kỷ, Scarlett phải đối diện với hiện thực tàn khốc của chiến tranh: tài sản tiêu tan, người thân lần lượt ngã xuống, trật tự xã hội đảo lộn. Nhưng chính trong hoàn cảnh ấy, cô đã vươn lên mạnh mẽ, vượt qua định kiến, sẵn sàng làm mọi thứ để tồn tại và bảo vệ mảnh đất Tara – biểu tượng của cội nguồn và bản sắc. Từ một cô gái nuông chiều, Scarlett trở thành người phụ nữ độc lập, quyết đoán và đầy bản lĩnh.
Một điểm đặc sắc khác của Cuốn Theo Chiều Gió chính là mối quan hệ phức tạp giữa Scarlett và Rhett Butler – người đàn ông thông minh, châm biếm, bất cần và sâu sắc. Mối tình giữa họ không đơn thuần là câu chuyện tình lãng mạn, mà còn là cuộc đối đầu giữa hai cái tôi lớn, giữa lý tưởng và thực tế, giữa tình yêu và kiêu hãnh. Mối quan hệ này là trục cảm xúc xuyên suốt tiểu thuyết, vừa đau đớn, vừa cuốn hút, và để lại dư vị sâu lắng.
Margaret Mitchell đã sử dụng lối kể chuyện tinh tế, kết hợp giữa yếu tố lịch sử, tâm lý và xã hội, để tạo nên một tác phẩm vừa có giá trị nghệ thuật, vừa phản ánh sâu sắc đời sống con người trong thời kỳ lịch sử đầy biến động. Tác phẩm cũng đặt ra những câu hỏi lớn về bản lĩnh, bản năng sinh tồn, giá trị đạo đức và cái giá của tình yêu.
Cuốn Theo Chiều Gió không chỉ là một cuốn tiểu thuyết tình cảm hay lịch sử, mà là một bản anh hùng ca về nghị lực con người. Bằng ngôn ngữ đầy nội lực, nhân vật khắc họa sống động và câu chuyện vượt thời gian, tác phẩm đã chạm đến những tầng sâu nhất trong cảm xúc và suy nghĩ của người đọc. Đây là một cuốn sách mà mỗi lần đọc lại, người ta đều khám phá thêm những ý nghĩa mới – một kiệt tác mà thời gian không thể cuốn trôi.
