Mười Người Da Đen Nhỏ của Agatha Christie là một trong những tiểu thuyết trinh thám nổi tiếng và tinh vi nhất của “Nữ hoàng tội phạm”, đồng thời cũng là tác phẩm được độc giả và giới phê bình đánh giá là đỉnh cao trong sự nghiệp của bà. Ra mắt lần đầu năm 1939, cuốn sách nhanh chóng trở thành một hiện tượng văn học, không chỉ bởi cấu trúc cốt truyện hoàn hảo mà còn bởi bầu không khí ngột ngạt, ám ảnh và cái kết gây chấn động.
Câu chuyện bắt đầu khi mười người xa lạ – mỗi người đến từ một hoàn cảnh và tầng lớp khác nhau – được mời tới một hòn đảo biệt lập mang tên Đảo Quân Tư, dưới những lý do khác nhau. Ngay khi đặt chân đến, họ phát hiện chủ nhân thực sự của hòn đảo không xuất hiện, mà thay vào đó là một bản ghi âm buộc tội từng người đã gây ra cái chết của người khác trong quá khứ, nhưng thoát khỏi vòng pháp luật.
Từ khoảnh khắc ấy, một trò chơi sinh tử bắt đầu. Lần lượt từng người trong số họ chết một cách bí ẩn, mỗi cái chết đều tuân theo lời của một bài đồng dao “Mười Người Da Đen Nhỏ” treo trên tường phòng khách. Mỗi khi có người chết, một bức tượng nhỏ trên bàn biến mất, tạo nên bầu không khí căng thẳng đến nghẹt thở.
Agatha Christie đã khéo léo tạo dựng một bối cảnh khép kín – hòn đảo bị cô lập hoàn toàn bởi bão lớn, không có đường trốn thoát, không thể liên lạc với đất liền. Trong không gian hạn hẹp ấy, nỗi sợ hãi và nghi kỵ dần xâm chiếm, biến những người khách thành những kẻ vừa là nghi phạm vừa là nạn nhân tiềm năng. Sự xuất sắc của tác phẩm nằm ở chỗ, Christie không để độc giả biết rõ ai là hung thủ cho đến tận phút chót, và dù người đọc có cố suy luận theo nhiều hướng, mạch truyện vẫn dẫn đến một lời giải vừa bất ngờ vừa hợp lý đến lạnh người.
Bên cạnh yếu tố trinh thám, Mười Người Da Đen Nhỏ còn đặt ra những câu hỏi sâu xa về công lý và sự trả thù. Liệu công lý có thể được thực thi khi pháp luật bất lực? Và nếu kẻ giết người tin rằng mình đang hành động “thay trời hành đạo”, liệu đó có thể được coi là chính nghĩa?
Văn phong của Agatha Christie trong tác phẩm này tinh gọn, sắc sảo, giàu tính điện ảnh. Bà không sa đà vào những đoạn miêu tả dài dòng mà tập trung vào hành động, đối thoại và những chi tiết nhỏ nhưng đầy ý nghĩa – đôi khi chỉ là một cái nhìn thoáng qua, một câu nói vu vơ, nhưng lại đủ để gieo mầm nghi ngờ trong tâm trí người đọc.
Mười Người Da Đen Nhỏ không chỉ là một tác phẩm trinh thám xuất sắc, mà còn là một trải nghiệm tâm lý đầy ám ảnh. Sau khi gấp sách lại, người đọc sẽ còn bâng khuâng vì sự tài tình của Agatha Christie trong việc điều khiển cảm xúc, và có lẽ sẽ tự hỏi: Nếu bị đặt vào hoàn cảnh ấy, liệu chúng ta sẽ trở thành người sống sót cuối cùng – hay chỉ là một trong những bức tượng biến mất trên bàn?
