Trong Ngày Của Kiến của Bernard Werber, người đọc được dẫn vào một thế giới tràn đầy nhịp đập sinh tồn, nơi loài kiến và loài người cùng tồn tại trong một mối liên kết vừa khốc liệt vừa bí ẩn. Tác phẩm tiếp nối tinh thần của phần trước, nhưng mở rộng hơn, tham vọng hơn và đậm chất suy tưởng về tương lai của hai nền văn minh tưởng chừng không thể đặt cạnh nhau. Werber đưa kiến lên vị trí của những sinh vật không chỉ sống theo bản năng mà còn sở hữu tổ chức, ký ức tập thể và chiến lược sinh tồn phức tạp, từ đó tạo nên điểm nhìn song song giữa con người và côn trùng. Thế giới trong tác phẩm vận động theo hai trục: một bên là những bí ẩn ở tầng hầm của tòa nhà tại Paris, nơi con người đối mặt với hiểm họa vô hình; bên kia là hành trình của đàn kiến đi tìm sự thật, đối diện hiểm nguy và chiến đấu bằng sự kiên trì tuyệt đối.
Ở tuyến truyện của con người, Werber dựng nên không khí căng thẳng như một phép thử về lòng can đảm và sự tỉnh táo. Những cư dân sống trong tòa nhà bỗng rơi vào hỗn loạn khi xuất hiện những hiện tượng lạ không thể giải thích. Họ bị khóa trong chính ngôi nhà của mình, các tầng trở thành biên giới của nỗi sợ hãi. Mỗi nhân vật mang một kiểu phản ứng riêng: nghi ngờ, hoảng loạn, thù địch hay cố gắng duy trì trật tự. Werber không tập trung vào xây dựng họ như những anh hùng, mà để họ thể hiện bản chất qua từng quyết định nhỏ. Sự chồng chéo giữa tin đồn, ảo giác và thực tế tạo nên không khí liên tục bất ổn, khiến người đọc cảm nhận rõ ràng cách con người trở nên mong manh khi bị đặt vào không gian khép kín.
Trong khi đó, thế giới của kiến được mô tả bằng một nhịp điệu hoàn toàn khác: mạch lạc, kỷ luật và đầy tính chiến lược. Những nhân vật kiến mang phẩm chất tập thể rõ rệt, nhưng đồng thời cũng có suy nghĩ và nỗi lo riêng. Mỗi chuyến đi trinh sát, mỗi cuộc đối đầu với kẻ thù tự nhiên đều được miêu tả như một chiến dịch quân sự tinh vi. Bằng lối viết giàu hình ảnh, Werber cho thấy kiến hiểu thế giới theo cách con người khó nắm bắt: chúng giao tiếp bằng pheromone, ghi nhớ bằng cảm biến tự nhiên, và suy nghĩ dựa trên lợi ích của toàn đàn nhiều hơn là của từng cá thể. Hành trình của chúng hướng đến việc khám phá một bí mật có thể thay đổi tương lai của cả cộng đồng, và chính sự bền bỉ ấy tạo nên sự đối lập thú vị với tâm lý dễ dao động của con người.
Mối quan hệ giữa hai tuyến truyện được kết nối bằng ý tưởng rằng mọi nền văn minh, dù lớn hay nhỏ, đều phải trả giá cho sự tồn tại của chính mình. Werber cho thấy kiến và người cùng mắc kẹt giữa những xung đột do bản năng và trí tuệ tạo ra. Tác phẩm không đặt ra thông điệp giáo điều, mà tạo cảm giác như người đọc đang đứng trước một tấm gương hai mặt: một bên là con người với sự hỗn loạn, một bên là kiến với sự kỷ luật, và cả hai đều phải chạm vào giới hạn của mình để tồn tại.
Ngày Của Kiến là cuốn tiểu thuyết giàu tưởng tượng, sắc lạnh trong quan sát và cuốn hút bởi nhịp độ mạnh. Tác giả tạo nên một thế giới khiến người đọc vừa kinh ngạc trước sự tinh vi của loài kiến vừa suy ngẫm về những điểm yếu của con người khi đặt hai nền văn minh cạnh nhau.
