Ngôi Nhà Của Người Cá Say Ngủ của Higashino Keigo là một trong những tiểu thuyết tâm lý – triết học đặc sắc nhất của văn học Nhật Bản đương đại, nơi nhà văn không chỉ kể một câu chuyện cảm động về tình yêu và mất mát, mà còn đặt ra những câu hỏi sâu sắc về sự sống, cái chết và ý nghĩa của nhân tính trong thời đại công nghệ. Với phong cách viết điềm tĩnh, giàu chiều sâu và đầy ám ảnh, Higashino một lần nữa chứng minh ông không chỉ là bậc thầy trinh thám, mà còn là người khám phá những ngóc ngách tinh tế nhất trong tâm hồn con người.
Câu chuyện xoay quanh gia đình của Haruka và Katsuto – một cặp vợ chồng hạnh phúc, có hai đứa con nhỏ. Nhưng bi kịch xảy ra khi cô con gái lớn, Mizuki, bị đuối nước và rơi vào trạng thái chết não. Trong nỗi tuyệt vọng, cha mẹ cô phải đối diện với một lựa chọn khủng khiếp: ký giấy hiến tạng cho con – nghĩa là thừa nhận con đã thực sự chết – hay giữ lại cơ thể con trong trạng thái sống thực vật, với hy vọng mong manh rằng “phép màu” sẽ xảy ra.
Từ đó, Ngôi Nhà Của Người Cá Say Ngủ mở ra chuỗi xung đột nội tâm dữ dội giữa lý trí và cảm xúc, giữa khoa học và đạo đức. Haruka, người mẹ, tin rằng con mình vẫn còn sống; còn Katsuto, người cha – vốn là giám đốc công ty công nghệ y sinh – lại bị giằng xé giữa tình cảm và trách nhiệm nghề nghiệp, bởi chính công ty của anh đang nghiên cứu công nghệ thay thế bộ phận cơ thể người bằng nhân tạo. Từ bi kịch cá nhân, câu chuyện dần mở rộng thành một vấn đề nhân sinh và triết học: “Thế nào là sự sống thật sự?”
Higashino Keigo không viết như một nhà đạo đức học mà như một người quan sát tinh tế. Ông để các nhân vật tự giằng xé, tự đối thoại với niềm tin, nỗi sợ và lòng ích kỷ của chính mình. Những trang văn của ông tràn ngập sự im lặng – im lặng của phòng bệnh, của hơi thở nhân tạo, của nỗi đau không thể gọi thành tên. Và giữa những khoảng lặng ấy, người đọc nghe rõ nhịp đập yếu ớt của một câu hỏi lớn: con người có quyền quyết định sinh mạng của kẻ khác không, ngay cả khi đó là người thân yêu nhất?
Cái tên Ngôi Nhà Của Người Cá Say Ngủ là một hình ảnh ẩn dụ tuyệt đẹp. “Người cá” – sinh vật nửa người nửa cá – sống trong ranh giới giữa hai thế giới, cũng như Mizuki đang trôi lơ lửng giữa sự sống và cái chết. Còn “say ngủ” – trạng thái tĩnh lặng, mộng mị – lại phản chiếu sự tê liệt của con người trước nỗi đau và công nghệ. Ngôi nhà ấy, nơi Mizuki nằm, trở thành không gian của những câu hỏi không lời đáp: về tình yêu, niềm tin, tội lỗi và sự hy sinh.
Với Ngôi Nhà Của Người Cá Say Ngủ, Higashino không viết một câu chuyện trinh thám như thường lệ, mà viết một bi kịch hiện đại mang tính triết học sâu sắc. Ông buộc người đọc phải suy nghĩ về ranh giới giữa con người và máy móc, giữa sự sống và tồn tại, giữa yêu thương và chiếm hữu.
Văn phong của Higashino vẫn đặc trưng: giản dị, chậm rãi, không phô trương cảm xúc nhưng day dứt đến tận cùng. Ông dẫn người đọc đi qua từng lớp cảm xúc – từ hy vọng mong manh đến tuyệt vọng, từ tình yêu đến sự buông bỏ – để rồi khép lại bằng một kết thúc lặng lẽ nhưng vang vọng mãi trong tâm trí.
Ngôi Nhà Của Người Cá Say Ngủ là tác phẩm khiến người đọc không chỉ xúc động, mà còn phải suy ngẫm sâu sắc về giá trị của sự sống, về giới hạn của con người trong thế giới nơi công nghệ có thể thay thế cả trái tim. Một cuốn tiểu thuyết không đơn thuần để đọc, mà để chiêm nghiệm – về nỗi đau, về tình yêu, và về bản chất mong manh của sự tồn tại.
