Người Quảng Đi Ăn Mì Quảng là một trong những tác phẩm giàu bản sắc địa phương và đậm chất trào phúng của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh. Khác với các truyện dài tuổi học trò nhẹ nhàng, trong sáng đã làm nên tên tuổi của ông, cuốn sách này là tập tản văn ngắn được viết bằng giọng văn dí dỏm, hài hước, gần gũi, kể về những chuyện đời thường qua lăng kính tinh tế của một người con xứ Quảng đầy tự hào và tình cảm.
Cuốn sách gồm nhiều bài viết nhỏ, mỗi bài là một mẩu chuyện, một mảnh ký ức hay một quan sát thú vị về con người và cuộc sống, đặc biệt là về người Quảng Nam – Đà Nẵng. Ẩn sau những câu chuyện tưởng như ngẫu hứng là hình ảnh của một vùng đất đầy nắng gió, của những con người bộc trực, hào sảng, nói năng có phần “nặng” nhưng chân thành và giàu tình nghĩa.
Ngay từ nhan đề Người Quảng Đi Ăn Mì Quảng, Nguyễn Nhật Ánh đã tạo ra một sự gợi mở thú vị: món ăn truyền thống không chỉ là thức ăn, mà còn là biểu tượng văn hóa, là niềm tự hào, là thứ “bản sắc” nằm trong máu thịt mỗi người con xứ Quảng. Từ chuyện ăn mì, ông mở rộng sang đủ đề tài khác – từ chuyện ngôn ngữ địa phương, thói quen sinh hoạt, tính cách, đến các mối quan hệ trong gia đình, bạn bè và xã hội – tất cả đều được kể lại bằng lối viết hóm hỉnh đặc trưng.
Người đọc sẽ bật cười trước những so sánh thú vị như “người Quảng nói chuyện như… lệnh truy nã”, hay chuyện “đi đâu cũng phải có chén mắm cái cho bằng được”. Nhưng đằng sau những câu chuyện hài hước ấy lại là sự trìu mến, yêu thương sâu sắc với nơi chôn nhau cắt rốn. Nguyễn Nhật Ánh không bao giờ giấu giếm tình cảm của mình với quê hương – ông thương cả cái nắng gắt, gió Lào, thương cả giọng nói nặng nề mà nhiều nơi chọc ghẹo, thương cả cái nghèo, cái cứng đầu, và cả lòng tự trọng đôi khi “bướng bỉnh” của người Quảng.
Dù viết về quê hương bằng giọng văn trào phúng, tác phẩm vẫn không thiếu những đoạn văn đầy cảm xúc. Đó là những khoảnh khắc lắng đọng khi nhắc về mẹ, về tuổi thơ bên sông Thu Bồn, về cái Tết quê với bánh tét, dưa món, và nồi thịt kho thơm lừng… Những điều nhỏ bé ấy, qua ngòi bút Nguyễn Nhật Ánh, trở thành ký ức chung cho biết bao người con xa xứ.
Người Quảng Đi Ăn Mì Quảng không chỉ là sách dành cho người Quảng, mà cho tất cả những ai yêu mến văn hóa Việt Nam, yêu sự chân chất, thật thà và hóm hỉnh trong cách sống, cách nghĩ của người miền Trung. Đây là cuốn sách khiến ta bật cười nhưng rồi lại nghẹn ngào, vì thấy trong từng dòng chữ là cả một tấm lòng yêu quê da diết – một Nguyễn Nhật Ánh rất đời, rất gần, và rất Quảng.
