Nhật Hoàng Hirohito Và Công Cuộc Kiến Thiết Nước Nhật Hiện Đại của Herbert P. Bix là một tác phẩm đồ sộ và đầy thách thức, mang đến một cái nhìn sắc sảo và toàn diện về một trong những nhân vật quan trọng và gây tranh cãi nhất trong lịch sử hiện đại Nhật Bản – Thiên hoàng Hirohito. Cuốn sách không chỉ đơn thuần là tiểu sử cá nhân mà còn là một bản sử biên niên sâu rộng về nước Nhật trong thế kỷ XX, từ thời kỳ quân phiệt cho đến khi vươn mình thành một quốc gia dân chủ và phát triển.
Herbert P. Bix – một học giả danh tiếng người Mỹ, đã giành giải Pulitzer năm 2001 cho tác phẩm này – sử dụng nguồn tư liệu đồ sộ, bao gồm nhật ký, tài liệu mật, thư từ cá nhân và cả hồ sơ quân sự để vẽ nên chân dung toàn diện về Hirohito. Khác với hình ảnh một vị vua “bù nhìn” bị thao túng bởi giới tướng lĩnh quân phiệt như lâu nay nhiều người vẫn nghĩ, Nhật Hoàng Hirohito Và Công Cuộc Kiến Thiết Nước Nhật Hiện Đại đưa ra lập luận rằng Hirohito thực chất là người điều phối tinh vi và là trung tâm quyền lực đằng sau nhiều quyết sách quan trọng, đặc biệt là trong giai đoạn Thế chiến thứ hai.
Cuốn sách đi sâu vào quá trình Hirohito lên ngôi, vai trò của ông trong việc thúc đẩy chủ nghĩa quân phiệt, việc Nhật Bản xâm chiếm châu Á, cũng như các chiến dịch quân sự tàn khốc mà Nhật Bản thực hiện dưới danh nghĩa Thiên hoàng. Herbert P. Bix không né tránh những chương đen tối này mà thẳng thắn trình bày sự liên đới trách nhiệm của Hirohito, từ đó khơi lên cuộc tranh luận lớn về đạo đức và chính trị xoay quanh biểu tượng hoàng gia trong một đất nước hiện đại.
Tuy nhiên, tác phẩm cũng không đơn giản hóa Hirohito thành hình tượng phản diện. Bix cho thấy một con người đầy mâu thuẫn: vừa là biểu tượng truyền thống của thần quyền, vừa cố gắng thích nghi và dẫn dắt Nhật Bản vượt qua thời kỳ hậu chiến, chấp nhận thể chế dân chủ và chủ nghĩa hòa bình. Sau khi chiến tranh kết thúc, Hirohito đã đóng vai trò quan trọng trong việc ổn định xã hội Nhật Bản, hợp tác với lực lượng Đồng minh, và từng bước xây dựng hình ảnh mới cho chế độ quân chủ lập hiến.
Với văn phong học thuật nhưng sắc bén và mạch lạc, cuốn sách không chỉ giúp độc giả hiểu sâu hơn về nhân vật Hirohito mà còn mở rộng tầm nhìn về lịch sử chính trị, văn hóa và xã hội Nhật Bản thế kỷ XX. Đây là một tác phẩm có giá trị lâu dài, góp phần làm sáng tỏ những giai đoạn phức tạp và đau thương trong lịch sử hiện đại châu Á.
Nhật Hoàng Hirohito Và Công Cuộc Kiến Thiết Nước Nhật Hiện Đại là lựa chọn không thể thiếu cho những ai quan tâm đến lịch sử thế giới, chính trị quốc tế và quá trình hiện đại hóa một quốc gia từng đứng bên bờ vực diệt vong.
