Nước Nhật Mua Cả Thế Giới của hai tác giả Pierre Antoine và Donnet là một tác phẩm sắc sảo, hấp dẫn và giàu chất phân tích, vén màn hiện tượng bùng nổ kinh tế của Nhật Bản vào thập niên 1980 – thời kỳ đất nước mặt trời mọc trở thành mối lo ngại hàng đầu của phương Tây bởi tốc độ đầu tư, thâu tóm và mở rộng ảnh hưởng vượt bậc. Cuốn sách không chỉ đơn thuần kể lại hành trình kinh tế thần kỳ của Nhật, mà còn đi sâu lý giải chiến lược, tư duy và những hệ lụy đi kèm với khát vọng “mua cả thế giới” ấy.
Tựa đề gây ấn tượng mạnh – Nước Nhật Mua Cả Thế Giới – phản ánh đúng thực tế lúc bấy giờ khi các tập đoàn Nhật ồ ạt đầu tư vào bất động sản, công nghiệp, văn hóa và tài chính ở Mỹ, châu Âu, Đông Nam Á. Từ việc người Nhật mua lại các cao ốc biểu tượng ở New York, đến những khoản đầu tư lớn vào Hollywood, ngân hàng châu Âu, hay thị phần sản xuất ô tô toàn cầu, thế giới không khỏi đặt câu hỏi: Điều gì đang thực sự diễn ra? Liệu đây có phải là sự trỗi dậy thay thế vai trò kinh tế của phương Tây?
Antoine và Donnet, với cái nhìn của những nhà quan sát sắc bén, đã giải mã hiện tượng này bằng một loạt phân tích về văn hóa doanh nghiệp Nhật, hệ thống tài chính, mối quan hệ giữa nhà nước và tập đoàn, cũng như tâm lý quốc gia sau Thế chiến II. Theo họ, sức mạnh kinh tế Nhật không đơn thuần đến từ sản xuất chất lượng hay sự siêng năng, mà còn nằm ở những chiến lược dài hơi, sự bền bỉ và tính kín đáo trong hành xử – những yếu tố khiến phương Tây vừa ngưỡng mộ, vừa dè chừng.
Tuy nhiên, cuốn sách không tô hồng câu chuyện. Các tác giả cũng chỉ ra những rủi ro và mâu thuẫn nội tại của mô hình tăng trưởng kiểu Nhật, cảnh báo về khả năng bong bóng tài sản và hệ quả của việc tập trung quá mức vào tăng trưởng bên ngoài. Lời cảnh báo ấy sau này được chứng minh bằng chính sự sụp đổ kinh tế của Nhật vào đầu thập niên 1990 – khi thị trường bất động sản và chứng khoán lao dốc, kéo theo hàng thập kỷ trì trệ.
Điều đáng giá ở Nước Nhật Mua Cả Thế Giới là cách nó mô tả sự bùng nổ kinh tế không chỉ bằng con số mà còn bằng chiều sâu văn hóa, tâm lý dân tộc và chính sách đối ngoại. Sách không những là một tư liệu lịch sử sống động, mà còn là bài học kinh nghiệm cho mọi nền kinh tế đang khao khát vươn lên toàn cầu – từ Trung Quốc đến Hàn Quốc, từ Việt Nam đến Ấn Độ.
Tóm lại, cuốn sách là một lát cắt quý giá về một giai đoạn đặc biệt của thế giới, nơi Nhật Bản từ đống tro tàn chiến tranh đã vươn lên thành siêu cường kinh tế và khiến cả thế giới phải nhìn lại mình. Một cuốn sách không thể bỏ qua với những ai quan tâm đến kinh tế chính trị quốc tế, sự trỗi dậy của châu Á và những bài học từ lịch sử.
