Range – Hiểu Sâu Biết Rộng Kiểu Gì Cũng Thắng của David Epstein là một tác phẩm đầy thuyết phục về giá trị của tư duy đa ngành trong một thế giới tưởng như chỉ ưu ái cho những chuyên gia tập trung sớm. Cuốn sách đặt ra một câu hỏi quan trọng cho thời đại hiện nay: Liệu con người nên chọn con đường chuyên môn hóa sớm để thành công, hay một lộ trình trải nghiệm đa dạng mới là chìa khóa thực sự?
David Epstein bắt đầu bằng việc so sánh hai con đường phát triển đối lập: một là kiểu “Tiger Woods” – bắt đầu chuyên môn từ khi còn rất nhỏ và đi sâu vào một lĩnh vực; hai là kiểu “Roger Federer” – thử qua nhiều hoạt động, lĩnh vực khác nhau trước khi chọn con đường mình thực sự phù hợp. Qua hàng loạt nghiên cứu, dữ liệu và những ví dụ sống động từ thể thao, khoa học, nghệ thuật đến kinh doanh, Epstein cho thấy rằng sự linh hoạt, khả năng học hỏi chậm rãi và hiểu biết rộng nhiều khi lại mang đến lợi thế bền vững và sáng tạo hơn.
Trái với niềm tin phổ biến rằng người thành công phải chuyên sâu từ sớm, Range chứng minh rằng những người có trải nghiệm phong phú, từng bước chuyển qua nhiều lĩnh vực khác nhau, thường sáng tạo hơn, giải quyết vấn đề tốt hơn và thích nghi tốt hơn trong thế giới biến động nhanh. Những người như vậy có khả năng kết nối ý tưởng giữa các ngành, từ đó phát hiện ra các giải pháp đột phá mà những người chuyên sâu có thể bỏ lỡ.
Một điểm đáng chú ý trong cuốn sách là việc Epstein không cổ súy cho sự hời hợt hay “cái gì cũng biết một chút”. Ông phân biệt rõ giữa sự hiểu biết đa dạng có chiều sâu và sự nông cạn. “Hiểu sâu biết rộng” trong Range không đồng nghĩa với sự lười biếng, mà là sự học hỏi có chủ đích qua trải nghiệm thực tế, thử nghiệm, sai lầm và điều chỉnh.
Cuốn sách cũng dành nhiều trang để phân tích sự khác biệt giữa môi trường “kín” – nơi các quy tắc rõ ràng như cờ vua, và môi trường “mở” – nơi bất định và phức tạp như hầu hết các lĩnh vực đời thực. Trong môi trường mở, những người có “range” – phạm vi hiểu biết rộng và khả năng tư duy linh hoạt – lại là những người thích nghi và dẫn đầu.
Bằng lối viết gần gũi, thông minh và tràn đầy ví dụ sinh động, Range – Hiểu Sâu Biết Rộng Kiểu Gì Cũng Thắng là cuốn sách cần thiết cho những ai đang hoang mang trước áp lực chuyên môn hóa, hoặc đang trên hành trình tìm ra hướng đi cho mình trong sự nghiệp và cuộc sống. Đây là lời nhắc nhở mạnh mẽ rằng việc thử, sai, và học từ nhiều lĩnh vực khác nhau không chỉ là hợp lý – mà còn là một lợi thế vượt trội trong thế kỷ 21.
