Sicily – Miền Đất Dữ của Mario Puzo là một tiểu thuyết vừa mang tinh thần phiêu lưu chính trị, vừa thấm đẫm màu sắc huyền thoại của vùng đất Sicily khắc nghiệt và ám ảnh. Dù thường được xem như tác phẩm độc lập, cuốn sách có mối liên hệ tinh tế với thế giới Bố Già, khi tiếp tục đào sâu những chủ đề quen thuộc của Puzo: quyền lực, danh dự, bạo lực và số phận con người trong vòng xoáy lịch sử.
Bối cảnh truyện đặt vào giai đoạn ngay sau Thế chiến II, khi Sicily trở thành mảnh đất rạn vỡ bởi nghèo đói, phản bội và những cuộc giằng co chính trị ngầm. Trung tâm câu chuyện là Salvatore Giuliano, một nhân vật vừa mang dáng dấp anh hùng dân gian, vừa là kẻ ngoài vòng pháp luật. Trong con mắt dân nghèo, Giuliano là biểu tượng của sự phản kháng, người dám đứng lên chống lại chính quyền thối nát và thế lực áp bức. Nhưng với nhà nước, anh là một tên cướp nguy hiểm, cần bị tiêu diệt bằng mọi giá. Mario Puzo không chọn cách phán xét, mà để nhân vật tồn tại trong sự mâu thuẫn ấy, như chính vùng đất Sicily đầy nghịch lý.
Câu chuyện được kể qua hành trình của Michael Corleone, người được cử đến Sicily để hỗ trợ Giuliano trốn sang Mỹ. Michael không còn là chàng trai non nớt, mà đã mang trong mình tư duy lạnh lùng của một người hiểu rõ luật chơi quyền lực. Qua góc nhìn của Michael, Sicily hiện lên không chỉ như một địa danh, mà như một thực thể sống, nơi luật pháp chính thức yếu ớt hơn luật im lặng, nơi phản bội có thể đến từ bất kỳ ai, và nơi cái chết luôn rình rập sau mỗi thỏa thuận.
Salvatore Giuliano là linh hồn của Sicily – Miền Đất Dữ. Anh được xây dựng như một con người mang lý tưởng, nhưng bị mắc kẹt trong thực tế tàn nhẫn. Khát vọng công bằng của Giuliano dần bị bào mòn bởi sự thao túng của chính trị, Mafia và những kẻ nhân danh trật tự. Puzo khắc họa bi kịch của một người muốn làm điều đúng, nhưng lại bị lịch sử và cấu trúc quyền lực đẩy vào ngõ cụt. Giuliano không thất bại vì thiếu dũng khí, mà vì không thể thoát khỏi mạng lưới phản bội đã ăn sâu vào vùng đất anh sinh ra.
Một điểm nổi bật của tác phẩm là cách Mario Puzo miêu tả Sicily như một nhân vật độc lập. Núi non khô cằn, làng mạc nghèo nàn, con người trầm mặc và đầy cảnh giác tạo nên bầu không khí nặng nề, nơi bạo lực không phải điều bất thường, mà là một phần của đời sống. Danh dự và sự im lặng trở thành luật tối thượng, đôi khi còn mạnh hơn cả tình thân. Trong không gian ấy, mọi lựa chọn đều mang hậu quả chết người.
Văn phong của Mario Puzo trong Sicily – Miền Đất Dữ giàu tính kể chuyện, trực diện và không né tránh sự tàn khốc. Ông không lãng mạn hóa bạo lực, nhưng cũng không làm nó trở nên xa lạ. Những cảnh hành quyết, phản bội và thỏa thuận ngầm được đặt cạnh những khoảnh khắc trầm lắng, nơi con người suy ngẫm về danh dự, tự do và cái giá của việc chống lại quyền lực.
Sicily – Miền Đất Dữ không chỉ là câu chuyện về một kẻ ngoài vòng pháp luật, mà là bản bi ca về một vùng đất bị lịch sử nghiền nát. Qua số phận Salvatore Giuliano, Mario Puzo cho thấy rằng trong một thế giới nơi quyền lực và phản bội song hành, anh hùng và tội phạm đôi khi chỉ cách nhau một cách nhìn. Cuốn sách để lại dư âm nặng nề nhưng sâu sắc, như chính Sicily – nơi không ai rời đi mà còn nguyên vẹn.
