Tâm thức Israel của Alon Gratch là một cuốn sách sắc sảo và đầy chiều sâu, mở ra một cánh cửa khám phá tâm lý tập thể độc đáo và phức tạp của người Israel – dân tộc đã gây nhiều ảnh hưởng trên trường quốc tế, không chỉ về chính trị, quân sự mà còn trong văn hóa và khoa học. Là một nhà tâm lý học người Mỹ gốc Israel, Gratch vận dụng kiến thức chuyên môn cùng trải nghiệm cá nhân để lý giải các hành vi, thói quen và cách tư duy đặc trưng của người Israel, từ đó giúp độc giả hiểu được những động lực tiềm ẩn phía sau một quốc gia trẻ nhưng mạnh mẽ này.
Cuốn sách không đơn thuần chỉ là một nghiên cứu xã hội hay chính trị, mà là sự pha trộn giữa tâm lý học chiều sâu, phân tích văn hóa và kể chuyện lịch sử. Gratch mở đầu bằng một câu hỏi lớn: điều gì tạo nên bản sắc và năng lượng mãnh liệt trong hành vi của người Israel? Từ đó, ông dẫn dắt độc giả đi qua những chủ đề then chốt như tinh thần phản biện, sự táo bạo đến liều lĩnh, tính thẳng thắn gần như gây gắt, cùng khát khao khẳng định bản thân – tất cả đều hình thành từ lịch sử sống còn, chiến tranh, di cư và sự pha trộn văn hóa đa tầng.
Tâm thức Israel mô tả người Israel như những cá nhân luôn trong trạng thái “sẵn sàng chiến đấu”, không ngần ngại thách thức thẩm quyền hay đặt câu hỏi về mọi điều, kể cả các giá trị truyền thống. Tuy vậy, trong chính sự hỗn loạn ấy lại tồn tại một trật tự nội tại – một loại bản lĩnh được tôi luyện qua nghịch cảnh và cảm giác sinh tồn mãnh liệt. Điều này cũng lý giải phần nào tại sao Israel có thể trở thành một trong những quốc gia sáng tạo nhất thế giới với số lượng startup vượt trội và những thành tựu khoa học ấn tượng.
Gratch không chỉ nhìn vào Israel từ lăng kính của một người con xa xứ trở về, mà còn phân tích những mâu thuẫn nội tại – giữa truyền thống và hiện đại, giữa khát vọng dân chủ và yêu cầu an ninh. Ông cho thấy cách người Israel sống trong căng thẳng, nhưng lại phát triển mạnh mẽ nhờ chính sự căng thẳng đó.
Với văn phong cuốn hút và nhiều phân tích sắc bén, Tâm thức Israel không chỉ giúp người đọc hiểu hơn về quốc gia nhỏ bé nhưng đầy ảnh hưởng này, mà còn gợi mở một cách nhìn mới về sự hình thành bản sắc dân tộc nói chung. Cuốn sách là một lựa chọn quý giá cho những ai quan tâm đến Israel, văn hóa Do Thái, tâm lý học tập thể, hoặc đơn giản chỉ muốn hiểu hơn về những gì khiến một dân tộc trở nên kiên cường, đặc biệt và đôi khi gây tranh cãi đến vậy.
