Triết Học Trong Khoa Học Tự Nhiên của Nguyễn Như Hải là một công trình nghiêm túc và sâu sắc, kết nối giữa hai lĩnh vực tưởng chừng đối lập: triết học và khoa học tự nhiên. Trong bối cảnh thế giới ngày càng phụ thuộc vào những thành tựu của khoa học kỹ thuật, cuốn sách đặt ra một câu hỏi quan trọng: làm thế nào để hiểu rõ hơn bản chất, giới hạn và vai trò của khoa học trong cuộc sống, nếu không thông qua một nền tảng triết học vững chắc?
Với phong cách viết súc tích, chặt chẽ và dẫn chứng phong phú, tác giả đưa người đọc đi từ những khái niệm căn bản của triết học – như vật chất, ý thức, nguyên lý nhân quả, quy luật vận động – đến những vấn đề mang tính đặc thù trong khoa học tự nhiên như vũ trụ học, vật lý lượng tử, sinh học phân tử, hay lý thuyết tiến hóa. Điểm đặc biệt của cuốn sách nằm ở việc không đơn thuần trình bày khoa học như một hệ thống kiến thức kỹ thuật, mà luôn đặt chúng trong tương quan với các quan điểm triết học lớn, từ Aristotle, Descartes, Kant đến Marx và các nhà khoa học hiện đại như Einstein hay Heisenberg.
Nguyễn Như Hải cho rằng khoa học không thể tách rời khỏi bối cảnh tư duy của con người. Những khám phá của khoa học luôn mang theo dấu ấn triết lý thời đại và ngược lại, mỗi bước tiến khoa học lại buộc triết học phải tư duy lại chính mình. Cuốn sách chỉ ra rằng, không có một “sự thật tuyệt đối” nào trong khoa học mà chỉ có những mô hình lý thuyết ngày càng gần hơn với thực tại, luôn trong trạng thái sẵn sàng bị thay thế. Điều này giúp người đọc không rơi vào ảo tưởng về sự toàn năng của khoa học, mà thấy rõ tính tạm thời, hữu hạn và bản chất mở của tri thức.
Tác phẩm cũng đề cập đến các vấn đề hiện đại như mối quan hệ giữa khoa học và đạo đức, sự lạm dụng công nghệ, hay những nghịch lý giữa phát triển kỹ thuật và suy thoái sinh thái. Nguyễn Như Hải đặt câu hỏi: liệu chúng ta có đang sử dụng khoa học như một công cụ, hay đang bị chính nó dẫn dắt và chi phối? Đây là lời cảnh tỉnh nhẹ nhàng nhưng mạnh mẽ, khiến người đọc phải tự vấn về trách nhiệm đạo đức trong một thế giới ngày càng bị kỹ trị hóa.
Triết Học Trong Khoa Học Tự Nhiên không chỉ dành cho giới nghiên cứu hay sinh viên ngành triết – khoa học mà còn hướng đến mọi độc giả mong muốn hiểu sâu hơn về nền tảng tư tưởng của thời đại mình đang sống. Cuốn sách góp phần làm rõ vai trò của triết học như “người dẫn đường” cho khoa học, giúp định hướng sự phát triển không chỉ theo chiều rộng kỹ thuật mà còn theo chiều sâu nhân văn và lý tính. Đây là một tác phẩm có giá trị học thuật, gợi mở tư duy và rất đáng được tìm đọc trong thời đại số hôm nay.
