Uyên Ương Đao là một trong những tác phẩm ngắn nhưng giàu ý vị trong những bộ truyện kiếm hiệp của Kim Dung, nổi bật bởi nhịp điệu gọn gàng, cấu trúc chặt chẽ và sự kết hợp giữa hài hước, võ học, bí ẩn lẫn những suy ngẫm nhẹ nhàng về tình người. Tuy không đồ sộ như những bộ dài hơi, câu chuyện vẫn tạo một không gian võ lâm sống động với nhiều nhân vật có cá tính rõ rệt, dẫn dắt người đọc qua một chuỗi ân oán xoay quanh thanh đao mang tên Uyên Ương – biểu tượng của hai mặt đối nghịch: sát phạt và ái tình.
Trung tâm câu chuyện là chàng thiếu niên Viên Thừa Chí phiên bản rút gọn? Không. Tác phẩm này xây dựng tuyến nhân vật riêng, trong đó nổi bật nhất là cặp đôi có tính cách trái ngược nhưng lại bị vận mệnh buộc vào nhau qua thanh Uyên Ương Đao. Nam nhân vật chính – thường được nhắc đến như một kiếm khách trẻ tuổi thiện lương nhưng hơi vụng về – vô tình cuốn vào vòng tranh đoạt của giang hồ khi nhặt được thanh đao bí ẩn. Đi theo anh là nữ chính nhanh trí, lanh lợi, có phần nghịch ngợm và luôn biết cách xoay chuyển tình thế. Sự bực bội, hiểu nhầm, ghen tuông và những phút rung động rất đời thường giữa họ tạo nên điểm nhấn duyên dáng, khiến câu chuyện vừa dí dỏm vừa ấm áp.
Cốt truyện xoay quanh bí ẩn của Uyên Ương Đao: vì sao nó lại được nhiều phe phái truy lùng đến vậy, và ẩn sau vẻ ngoài bình thường là bí mật gì có thể thay đổi cán cân võ lâm? Kim Dung dẫn dắt bằng những sự kiện nhỏ nhưng được xâu chuỗi khéo léo: những cuộc đấu khẩu hài hước, những pha hiểu lầm tạo nên tình huống dở khóc dở cười, các cuộc chạm trán bất ngờ với cao thủ, và cả những cuộc chiến tuy không rầm rộ nhưng đủ để khắc họa bản chất từng nhân vật. Qua đó, người đọc dần nhận ra rằng bí mật lớn nhất không nằm ở lưỡi đao, mà ở lòng người – nơi chứa đựng tham vọng, mưu mô, trung nghĩa và cả rung động chân tình.
Tác phẩm vẫn mang những dấu ấn quen thuộc của Kim Dung: sự pha trộn giữa kiếm hiệp và nhân sinh, giữa tiếng cười và sự tỉnh thức. Nhân vật không tuyệt đối thiện hay ác, mỗi người đều có nỗi niềm, sai lầm và lựa chọn riêng. Ngay cả những kẻ được xem là phản diện cũng không chỉ hành động vì ác ý, mà thường bị chi phối bởi những ham muốn rất người: danh vọng, quyền lực, hay một mối tình dang dở. Điều này làm thế giới trong Uyên Ương Đao tuy nhỏ nhưng vẫn đủ chiều sâu để người đọc suy ngẫm.
Tuy chỉ là một truyện vừa, tác phẩm mang tinh thần phóng khoáng và chất lãng mạn rất riêng của Kim Dung thời kỳ đầu. Không gian giang hồ trong truyện không quá tăm tối, mà sáng sủa với nhiều khoảnh khắc hài hước và những đoạn đối thoại đầy duyên. Lời văn nhẹ, nhịp kể thanh thoát, phù hợp với độc giả muốn tìm một câu chuyện kiếm hiệp ngắn gọn nhưng trọn vẹn, vừa có bí mật võ lâm, vừa có tình cảm đáng nhớ, vừa giữ được khí vị đặc trưng của tác giả.
Uyên Ương Đao vì vậy là một lựa chọn hấp dẫn cho những ai yêu thích thế giới kiếm hiệp Kim Dung và muốn trải nghiệm một câu chuyện mang màu sắc nhẹ nhàng nhưng vẫn đậm chất võ lâm.
