Thành Cát Tư Hãn của tác giả Nguyễn Trọng Khanh là một công trình biên khảo công phu và đầy hấp dẫn về một trong những nhân vật vĩ đại và gây tranh cãi nhất trong lịch sử thế giới. Với lối viết mạch lạc, giàu chất sử học nhưng cũng đậm nét văn chương, cuốn sách tái hiện hành trình từ một đứa trẻ mồ côi sống giữa thảo nguyên hoang dã trở thành nhà chinh phạt huyền thoại đã lập nên Đế quốc Mông Cổ – đế chế rộng lớn nhất từng được xây dựng bởi một con người.
Nguyễn Trọng Khanh không chỉ đơn giản kể lại tiểu sử của Thành Cát Tư Hãn mà còn đi sâu vào việc phân tích bối cảnh lịch sử, xã hội, địa lý và văn hóa của vùng thảo nguyên Trung Á thời bấy giờ – nơi mà luật lệ được xác lập bởi quyền lực và lòng trung thành, nơi sinh tồn luôn là cuộc chiến khắc nghiệt giữa các bộ tộc. Trong khung cảnh ấy, Temujin – tên thật của Thành Cát Tư Hãn – đã không chỉ sống sót, mà còn vượt qua vô vàn thử thách khắc nghiệt để từng bước xây dựng nên vị thế lãnh đạo.
Cuốn sách nổi bật nhờ vào việc khai thác những khía cạnh ít được biết đến về nhân cách và tư tưởng của Thành Cát Tư Hãn. Ông không chỉ là một nhà quân sự lỗi lạc với chiến thuật bất ngờ và khả năng tổ chức quân đội kỳ tài, mà còn là người đặt nền móng cho một hệ thống quản trị rộng lớn, nơi pháp luật và kỷ cương được đề cao. Chính sách khoan dung tôn giáo, khuyến khích thương mại và sử dụng nhân tài không phân biệt xuất thân chính là những yếu tố giúp đế quốc của ông duy trì được sự ổn định trong suốt thời gian dài.
Nguyễn Trọng Khanh đã dùng nhiều dẫn chứng từ các nguồn sử liệu khác nhau, kết hợp giữa tư liệu Trung Hoa cổ, ghi chép Ả Rập, cũng như các bản ký sự phương Tây, để xây dựng nên một bức chân dung đa chiều về Thành Cát Tư Hãn – không thần thánh hóa, cũng không bôi đen, mà trình bày ông như một nhân vật lịch sử sống động, có cả ánh hào quang lẫn những mâu thuẫn nội tại.
Một điểm đáng chú ý trong Thành Cát Tư Hãn là cách tác giả đặt nhân vật chính trong dòng chảy của lịch sử nhân loại, cho thấy ảnh hưởng sâu rộng mà ông để lại – không chỉ đối với châu Á, mà còn lan đến châu Âu và toàn bộ thế giới. Những cuộc chinh phạt của ông tuy khốc liệt nhưng đồng thời đã mở ra các tuyến giao thương Đông – Tây, tạo tiền đề cho sự hình thành của Con đường Tơ lụa mở rộng và thúc đẩy trao đổi văn hóa, kỹ thuật giữa các nền văn minh.
*Tác phẩm của Nguyễn Trọng Khanh không chỉ là một cuốn sử ký, mà còn là lời mời gọi độc giả chiêm nghiệm về sức mạnh của ý chí, trí tuệ lãnh đạo, và khả năng biến nghịch cảnh thành động lực vươn lên. Trong một thế giới mà quyền lực thường đi kèm với sự tàn phá, câu chuyện về Thành Cát Tư Hãn đặt ra nhiều câu hỏi thú vị về giới hạn giữa vĩ đại và khốc liệt, giữa lý tưởng và hiện thực.
Thành Cát Tư Hãn là một cuốn sách không thể bỏ qua đối với những ai yêu thích lịch sử, đam mê tìm hiểu về các nhà chinh phạt vĩ đại và muốn nhìn thế giới qua lăng kính của một nhân vật đã thay đổi cục diện toàn cầu bằng bàn tay và khối óc của chính mình.
