Lần Theo Dấu Xưa của Nguyễn Khắc Thuần là một chuyến hành trình ngược dòng thời gian, đưa người đọc bước vào thế giới lịch sử Việt Nam qua những câu chuyện, nhân vật và sự kiện vừa quen thuộc vừa ẩn chứa nhiều điều ít được biết đến. Không khô khan như sách giáo khoa, tác phẩm này được viết với giọng văn dung dị, gần gũi, kết hợp giữa tư liệu lịch sử xác thực và lối kể chuyện giàu hình ảnh, giúp quá khứ trở nên sống động như đang diễn ra trước mắt.
Cuốn sách mở ra bằng những trang viết về những mảnh ghép lịch sử còn sót lại qua bia đá, thần tích, gia phả và các thư tịch cổ. Tác giả không chỉ tái hiện những biến cố, triều đại hay nhân vật nổi tiếng, mà còn khéo léo khơi gợi bối cảnh văn hóa, xã hội, phong tục và đời sống thường ngày của người Việt ở từng giai đoạn. Nhờ vậy, người đọc không chỉ thấy lịch sử qua những mốc thời gian, mà còn cảm nhận được hơi thở, nhịp sống và tâm tư của con người trong quá khứ.
Nguyễn Khắc Thuần, với vốn kiến thức sâu rộng về Hán Nôm và sử học, đã dành nhiều năm nghiên cứu, sưu tầm và đối chiếu tài liệu để mang đến những thông tin đáng tin cậy. Ông không chỉ ghi chép sự kiện mà còn lý giải nguyên nhân, bối cảnh, ý nghĩa và tác động của chúng đối với tiến trình lịch sử. Nhiều câu chuyện tưởng chừng như đơn giản lại mở ra những góc nhìn mới mẻ, giúp độc giả hiểu sâu hơn về cách mà lịch sử hình thành và lưu giữ trong ký ức cộng đồng.
Một điểm đặc sắc của Lần Theo Dấu Xưa là sự giao thoa giữa học thuật và cảm xúc. Tác giả không áp đặt quan điểm, mà để người đọc tự rút ra nhận định từ những tư liệu và câu chuyện được kể. Mỗi bài viết giống như một cuộc trò chuyện thân tình giữa người kể và người nghe, nơi kiến thức được chia sẻ một cách nhẹ nhàng nhưng vẫn đầy chiều sâu.
Ngoài việc tái hiện các sự kiện, sách còn dành nhiều trang để nói về những nhân vật lịch sử ít được nhắc đến, nhưng lại có đóng góp quan trọng trong văn hóa, giáo dục, hoặc những khoảnh khắc định hình bản sắc dân tộc. Những câu chuyện này vừa bổ sung kiến thức, vừa gợi mở sự tò mò, khiến người đọc muốn tiếp tục tìm hiểu.
Ngôn ngữ của Nguyễn Khắc Thuần giản dị, mạch lạc, đôi khi pha chút dí dỏm, giúp độc giả dù không chuyên về lịch sử vẫn dễ dàng tiếp cận. Tác giả còn khéo léo lồng vào những chi tiết gợi hình, gợi cảm, khiến bối cảnh lịch sử như tái hiện trước mắt – tiếng trống canh đêm, mùi khói hương nơi đình làng, hay cảnh chợ búa tấp nập của một thế kỷ trước.
Lần Theo Dấu Xưa không chỉ là cuốn sách về quá khứ, mà còn là lời nhắc nhở về giá trị của việc gìn giữ ký ức dân tộc. Đây là lựa chọn lý tưởng cho những ai muốn tìm một lối tiếp cận lịch sử vừa chính xác, vừa giàu cảm xúc, để từ đó thêm yêu, thêm tự hào về di sản của đất nước.
