Sang Chấn Tâm Lý – Hiểu Để Chữa Lành (tựa gốc: The Body Keeps the Score) của Bessel Van Der Kolk là một trong những tác phẩm quan trọng và có ảnh hưởng nhất về lĩnh vực sang chấn tâm lý (trauma) trong những thập kỷ gần đây. Cuốn sách không chỉ cung cấp cái nhìn sâu sắc về cách tổn thương tâm lý ảnh hưởng đến cơ thể và bộ não, mà còn mở ra hướng đi mới trong việc hiểu và chữa lành những vết thương tinh thần bằng sự kết hợp giữa khoa học thần kinh, y học lâm sàng và liệu pháp tâm lý hiện đại.
Bessel Van Der Kolk là một bác sĩ tâm thần người Hà Lan – Mỹ, với hơn 30 năm kinh nghiệm làm việc với các bệnh nhân mắc sang chấn tâm lý nghiêm trọng, từ cựu binh chiến tranh, nạn nhân của lạm dụng tình dục đến trẻ em bị bạo hành. Bằng vốn kiến thức phong phú và thực tiễn lâm sàng dày dạn, ông đã viết nên một cuốn sách không chỉ mang tính chuyên môn mà còn dễ tiếp cận với đại chúng.
Điểm nổi bật nhất của Sang Chấn Tâm Lý – Hiểu Để Chữa Lành là cách tác giả giải thích rằng sang chấn không chỉ tồn tại trong ký ức hay cảm xúc, mà còn in hằn trong cơ thể – ảnh hưởng đến cách chúng ta suy nghĩ, phản ứng, tương tác với người khác và cả khả năng cảm nhận niềm vui trong cuộc sống. Van der Kolk cho rằng, nhiều người sống sót sau những trải nghiệm đau thương thường không thể “lý trí hóa” được nỗi đau của mình, bởi não bộ đã tái cấu trúc để phản ứng với môi trường như thể mối đe dọa vẫn còn hiện diện.
Cuốn sách được chia thành nhiều phần, đi từ các nền tảng khoa học về sang chấn, đến cách chẩn đoán, điều trị và những phương pháp hỗ trợ mới như yoga, thiền định, EMDR (liệu pháp xử lý và tái cấu trúc các ký ức sang chấn bằng chuyển động mắt), neurofeedback (phản hồi thần kinh), nghệ thuật trị liệu và các hình thức trị liệu dựa trên cơ thể. Tác giả nhấn mạnh rằng quá trình chữa lành sang chấn không đơn thuần là xóa đi ký ức đau thương, mà là xây dựng lại cảm giác an toàn trong chính cơ thể và kết nối lại với người khác bằng sự tin tưởng.
Một điểm đáng chú ý nữa là cách Van der Kolk kể lại những trường hợp thực tế đầy cảm động và chân thực từ các bệnh nhân của ông. Những câu chuyện ấy không chỉ giúp minh họa cho lý thuyết, mà còn tạo nên sự đồng cảm sâu sắc với người đọc – đặc biệt là những ai từng trải qua đau thương và chưa tìm được lời giải cho những xáo trộn trong đời sống tâm lý.
Bằng văn phong mạch lạc, chặt chẽ nhưng giàu cảm xúc, Sang Chấn Tâm Lý – Hiểu Để Chữa Lành là cuốn sách không chỉ dành cho giới chuyên môn như bác sĩ, nhà trị liệu, giáo viên hay nhà hoạt động xã hội, mà còn vô cùng hữu ích với bất kỳ ai muốn hiểu về chính mình, về những người xung quanh đang sống với vết thương tâm lý – dù hữu hình hay vô hình.
Đây là một cuốn sách có khả năng thay đổi nhận thức, mở rộng lòng trắc ẩn và trao cho độc giả công cụ để bước vào hành trình phục hồi đầy hy vọng. Như chính tinh thần của cuốn sách, hiểu là bước đầu để chữa lành.
