Cuộc Chiến Tranh Đông Dương của Lucien Bodard là một tác phẩm đồ sộ, mang giá trị cả về tư liệu lịch sử lẫn văn học, viết về cuộc chiến tranh giữa Pháp và lực lượng kháng chiến Việt Nam (1946–1954). Bodard, vốn là một phóng viên chiến trường kỳ cựu, đã dành nhiều năm trực tiếp có mặt tại Đông Dương, theo sát bước chân của quân đội Pháp cũng như đời sống của nhân dân Việt Nam trong thời chiến. Từ trải nghiệm cá nhân phong phú và vốn hiểu biết rộng lớn, ông đã dựng lại một bức tranh toàn cảnh, sống động và chân thực về một trong những cuộc chiến tranh thuộc địa khốc liệt nhất thế kỷ XX.
Nội dung sách tái hiện những nguyên nhân sâu xa dẫn đến chiến tranh Đông Dương. Sau khi Chiến tranh thế giới thứ hai kết thúc, Pháp tìm cách tái lập ách thống trị thuộc địa, trong khi Việt Nam đã giành được độc lập sau Cách mạng tháng Tám 1945 và quyết tâm bảo vệ nền tự do mới giành được. Từ mâu thuẫn ấy, cuộc xung đột quân sự bùng nổ, mở đầu bằng những trận chiến đẫm máu tại Hà Nội cuối năm 1946 và nhanh chóng lan rộng khắp cả nước.
Điểm đặc sắc trong Cuộc Chiến Tranh Đông Dương là cách Lucien Bodard không chỉ viết từ góc nhìn chính trị hay quân sự, mà còn chú trọng đến khía cạnh con người. Ông mô tả chi tiết cuộc sống khốn khổ của dân thường, những hy sinh thầm lặng, sự kiên cường của chiến sĩ Việt Minh, đồng thời khắc họa sự mệt mỏi, hoang mang và cả ảo tưởng của những binh lính viễn chinh Pháp. Qua từng trang viết, người đọc cảm nhận rõ sự giằng co giữa một bên là quyết tâm giải phóng dân tộc, một bên là tham vọng thuộc địa đang dần cạn kiệt cả về sức mạnh lẫn tinh thần.
Bodard cũng đi sâu vào phân tích những bước ngoặt then chốt của cuộc chiến: từ chiến dịch Việt Bắc 1947, sự hình thành và lớn mạnh của quân đội nhân dân Việt Nam, cho tới những thất bại liên tiếp của quân đội Pháp trên khắp chiến trường. Đặc biệt, tác phẩm dành nhiều trang miêu tả chiến dịch Điện Biên Phủ – trận quyết chiến lịch sử đã chấm dứt sự hiện diện của Pháp ở Đông Dương. Với ngòi bút vừa sắc bén vừa giàu cảm xúc, ông tái hiện bầu không khí căng thẳng, sự tuyệt vọng trong hàng ngũ Pháp, và niềm tin chiến thắng dâng trào trong lòng lực lượng kháng chiến Việt Nam.
Bên cạnh khía cạnh sử liệu, Cuộc Chiến Tranh Đông Dương còn hấp dẫn bởi lối viết giàu tính văn học. Bodard kể chuyện như một tiểu thuyết, với những nhân vật được khắc họa đậm nét, những cảnh huống kịch tính, những đoạn miêu tả thiên nhiên Đông Dương vừa nên thơ vừa tàn khốc. Chính sự kết hợp giữa sự thật lịch sử và nghệ thuật kể chuyện đã giúp cuốn sách vượt ra khỏi phạm vi một tài liệu chiến tranh khô khan, trở thành một tác phẩm có sức sống lâu bền.
Đọc Cuộc Chiến Tranh Đông Dương, người ta không chỉ hiểu rõ hơn về một giai đoạn lịch sử quan trọng của Việt Nam và khu vực, mà còn thấy được bản chất của những cuộc chiến thuộc địa: sự phi lý, đau thương, và sức mạnh vô địch của những dân tộc quyết tâm đứng lên bảo vệ tự do. Đây là cuốn sách có giá trị lớn cho cả những ai quan tâm đến lịch sử, chính trị quốc tế, lẫn những độc giả tìm kiếm một tác phẩm văn học phản ánh chân thực số phận con người trong bão tố chiến tranh.
