Cạm Bẫy Người của Vũ Trọng Phụng là một trong những tác phẩm quan trọng nằm trong mạch sáng tác phơi bày sự thật xã hội thuộc giai đoạn nửa đầu thế kỷ XX. Vũ Trọng Phụng – nhà văn được mệnh danh là “ông vua phóng sự đất Bắc” – luôn nổi bật với khả năng nhìn thấu bản chất con người và sự tha hóa của xã hội thực dân nửa phong kiến. Với Cạm Bẫy Người, ông không chỉ dựng lại một bức tranh hiện thực đen tối mà còn đi sâu vào mổ xẻ tâm lý, phơi bày sự trần trụi của đời sống, khiến độc giả vừa ám ảnh, vừa phải suy ngẫm về những mâu thuẫn căn cốt của con người.
Tác phẩm khai thác khía cạnh xã hội thành thị đầy rẫy mưu toan, nơi những con người yếu thế thường xuyên bị cuốn vào vòng xoáy của dục vọng, tiền bạc và quyền lực. Ngay từ nhan đề, Cạm Bẫy Người đã gợi ra một cái nhìn chua chát: cuộc sống vốn như một trận đồ mà trong đó, mỗi cá nhân vừa là nạn nhân, vừa có thể trở thành kẻ giăng bẫy. Vũ Trọng Phụng khắc họa sự phức tạp ấy thông qua chuỗi sự kiện, nhân vật bị cuốn trôi giữa những xung đột đạo đức và lợi ích.
Một điểm đặc sắc của tác phẩm nằm ở cách nhà văn phản ánh sự suy đồi của xã hội thuộc địa, nơi “cạm bẫy” không chỉ là những trò lừa lọc vật chất, mà còn là những cạm bẫy tinh thần. Các nhân vật đại diện cho nhiều tầng lớp: từ trí thức, kẻ giàu sang đến người dân nghèo khổ… đều hiện ra trong tình trạng vừa đáng thương vừa đáng trách. Từ đó, cuốn sách không đơn giản chỉ kể về một vài số phận, mà trở thành tấm gương phản chiếu sự biến dạng của xã hội và những bi kịch chung của thời đại.
Vũ Trọng Phụng nổi tiếng với lối viết sắc sảo, giễu nhại và đôi khi tàn nhẫn. Trong Cạm Bẫy Người, ông sử dụng bút pháp hiện thực phê phán đầy mạnh mẽ. Ngôn ngữ của ông vừa mỉa mai, vừa thẳng thắn, có sức châm biếm sâu cay. Nhờ vậy, tác phẩm không chỉ gây ấn tượng ở phần nội dung mà còn tạo dấu ấn nghệ thuật độc đáo. Vũ Trọng Phụng dường như luôn muốn “lột trần” cái gọi là văn minh, đạo đức giả trong xã hội đương thời, từ đó đặt người đọc trước một sự thật khó nuốt nhưng không thể chối bỏ.
Bên cạnh tính phê phán xã hội, Cạm Bẫy Người cũng gợi lên những vấn đề triết lý về thân phận. Trong vòng xoáy của dục vọng và toan tính, con người liệu có thể thoát ra khỏi những chiếc bẫy được giăng sẵn? Hay chính họ lại tiếp tục dựng nên những chiếc bẫy mới để trói buộc nhau? Đây là câu hỏi lớn mà tác phẩm để lại, cho thấy tầm nhìn vượt thời gian của Vũ Trọng Phụng.
Giá trị của Cạm Bẫy Người không chỉ nằm ở tính phản ánh hiện thực xã hội Việt Nam đầu thế kỷ XX, mà còn ở sự khái quát về bản chất con người – sự yếu đuối, tham lam và dễ sa ngã. Đọc tác phẩm, độc giả không chỉ thấy bóng dáng một xã hội đã qua, mà còn bắt gặp chính những vấn đề còn tồn tại trong xã hội hiện nay: bất công, dục vọng, và những chiếc bẫy tinh vi do chính con người dựng nên.
Với sự kết hợp giữa giọng văn trào phúng và tinh thần hiện thực phê phán, Cạm Bẫy Người trở thành một minh chứng rõ nét cho tài năng và bản lĩnh của Vũ Trọng Phụng. Đây là cuốn sách dành cho những ai muốn hiểu sâu hơn về văn học hiện thực Việt Nam giai đoạn 1930–1945, đồng thời khám phá một cái nhìn sắc lạnh về xã hội và con người dưới ngòi bút bậc thầy.
