Trường An 12 Canh Giờ của Mã Bá Dung là một tiểu thuyết lịch sử – trinh thám đặc sắc, từng gây tiếng vang lớn và được chuyển thể thành bộ phim truyền hình cùng tên, nhận được nhiều sự chú ý của độc giả cũng như khán giả. Tác phẩm khắc họa một cuộc đua nghẹt thở với thời gian, khi chỉ trong vỏn vẹn mười hai canh giờ, số phận của cả kinh thành Trường An hoa lệ được định đoạt.
Bối cảnh truyện diễn ra vào thời nhà Đường, trong lễ hội Thượng Nguyên – khoảnh khắc Trường An rực rỡ, phồn hoa nhất với ánh đèn lồng khắp nẻo phố phường. Nhưng phía sau sự huy hoàng ấy lại là hiểm họa khôn lường: một thế lực bí mật âm mưu phá hoại, đe dọa an nguy của cả triều đình và dân chúng. Để ngăn chặn thảm kịch, triều đình buộc phải nhờ đến Trương Tiểu Kính – một tử tù mang quá khứ tội lỗi, bị giam chờ ngày xử tử.
Điểm đặc sắc của Trường An 12 Canh Giờ nằm ở kết cấu dồn dập, chia truyện thành từng canh giờ, tái hiện hành trình gấp gáp và đầy căng thẳng. Mỗi chương là một chặng đua chống lại thời gian, khi Trương Tiểu Kính cùng Lý Tất – thiếu niên quan quân – phải lần theo từng dấu vết, vạch trần âm mưu khủng khiếp. Cách viết này khiến độc giả có cảm giác như đang trực tiếp sống trong từng khoảnh khắc, hồi hộp theo dõi từng bước điều tra, từng màn rượt đuổi căng não.
Mã Bá Dung khéo léo xây dựng nhân vật Trương Tiểu Kính với nhiều tầng sâu tâm lý. Anh không phải anh hùng hoàn hảo, mà là kẻ từng phạm sai lầm, đầy vết thương và ám ảnh quá khứ. Chính sự mâu thuẫn nội tâm ấy khiến nhân vật trở nên chân thực và ám ảnh. Song hành cùng anh, Lý Tất lại là hiện thân của tuổi trẻ, lý tưởng và lòng trung thành. Hai con người với xuất thân, tính cách khác biệt nhưng cùng nhau gánh vác trách nhiệm lớn lao, tạo nên sự đối lập và bù trừ hấp dẫn.
Ngoài tuyến truyện điều tra nghẹt thở, tác phẩm còn mở ra bức tranh rộng lớn về xã hội Trường An – kinh đô phồn hoa bậc nhất thời Đường. Những con hẻm chật chội, tửu quán, cung điện nguy nga hay chợ đêm náo nhiệt đều được miêu tả tỉ mỉ, sống động, cho thấy vốn hiểu biết uyên thâm của tác giả về lịch sử và văn hóa. Nhờ đó, Trường An 12 Canh Giờkhông chỉ là tiểu thuyết trinh thám mà còn là bản khắc họa tuyệt đẹp về một thời kỳ rực rỡ trong lịch sử Trung Hoa.
Văn phong của Mã Bá Dung vừa giàu chất sử thi, vừa hiện đại, lôi cuốn. Ông khéo léo kết hợp yếu tố hư cấu với các chi tiết lịch sử, khiến câu chuyện vừa chân thực vừa kịch tính. Đặc biệt, triết lý nhân sinh được lồng ghép tự nhiên trong từng số phận: lòng trung thành, sự hy sinh, niềm tin vào công lý, và cả bi kịch của con người nhỏ bé bị cuốn vào dòng xoáy lịch sử.
Trường An 12 Canh Giờ là tác phẩm khiến độc giả khó lòng dứt ra, bởi nó không chỉ mang đến một hành trình phá án gay cấn, mà còn gợi mở những suy tư sâu xa về niềm tin, sự cứu rỗi và giá trị của từng khoảnh khắc sống. Đây thực sự là một cuốn sách xứng đáng để thưởng thức chậm rãi, vừa để hồi hộp dõi theo từng trang, vừa để chiêm nghiệm những lớp nghĩa thấm đẫm sau ánh đèn hoa lệ của Trường An.
