Anh Em Nhà Karamazov của Fyodor M. Dostoevsky là một trong những tiểu thuyết vĩ đại nhất của văn học Nga và nhân loại, được xuất bản lần đầu năm 1880, chỉ ít lâu trước khi tác giả qua đời. Đây là đỉnh cao trong sự nghiệp sáng tác của Dostoevsky, đồng thời là tác phẩm kết tinh mọi suy tư triết học, tôn giáo, đạo đức và tâm lý mà ông đã ấp ủ cả đời.
Truyện xoay quanh gia đình Karamazov, với người cha Fyodor Pavlovich – một kẻ phóng túng, trác táng, tham lam và vô đạo đức. Ba người con trai cùng cha khác mẹ của ông đại diện cho ba kiểu người, ba xu hướng tinh thần và triết lý sống khác nhau: Dmitri (Mitya) – nồng nhiệt, bản năng và đầy dục vọng; Ivan – trí thức, duy lý, hoài nghi và bị giằng xé giữa niềm tin và sự phủ nhận Thiên Chúa; và Alexei (Alyosha) – trong sáng, nhân hậu, là hiện thân của lòng tin, đức tin và tình yêu thương bác ái. Ngoài ra, còn có Smerdyakov – đứa con ngoài giá thú, đại diện cho sự hèn hạ, thù hận và bóng tối trong con người.
Mạch truyện chính xoay quanh vụ sát hại Fyodor Pavlovich và cuộc điều tra, xét xử để tìm ra thủ phạm. Nhưng đằng sau lớp vỏ của một vụ án hình sự, Dostoevsky đã mở ra một bản trường ca về số phận con người, về cuộc đấu tranh muôn thuở giữa cái thiện và cái ác, niềm tin và sự hoài nghi, lý trí và cảm xúc, tự do và trách nhiệm. Mỗi nhân vật là một biểu tượng triết học sống động, mang trong mình những câu hỏi lớn lao mà nhân loại chưa bao giờ thôi trăn trở.
Đặc biệt, chương Huyền thoại về Đại Giáo Chủ trong phần đối thoại của Ivan và Alyosha đã trở thành một trong những đoạn văn nổi tiếng nhất của văn học thế giới. Nó phản ánh sâu sắc những hoài nghi tôn giáo, đặt ra vấn đề về tự do, niềm tin và sự cứu rỗi, đồng thời khắc họa bi kịch muôn đời của con người khi phải đối diện với sự im lặng của Thiên Chúa trước nỗi đau trần thế.
Văn phong của Dostoevsky trong Anh Em Nhà Karamazov vừa mạnh mẽ, vừa uyển chuyển, kết hợp giữa chất hiện thực và sức nặng triết lý. Ông khắc họa tâm lý nhân vật một cách bậc thầy, để mỗi nhân vật hiện lên như một thế giới nội tâm đầy mâu thuẫn, phức tạp và chân thực. Độc giả khi dõi theo câu chuyện không chỉ bị cuốn vào những xung đột gia đình và bi kịch cá nhân, mà còn phải đối diện với chính những câu hỏi căn bản về niềm tin, đạo đức và ý nghĩa của cuộc đời.
Anh Em Nhà Karamazov không chỉ là tiểu thuyết về một vụ án gia đình, mà còn là tác phẩm triết học, tôn giáo và nhân văn sâu sắc. Nó mở ra một bức tranh toàn cảnh về linh hồn con người với tất cả ánh sáng và bóng tối, khẳng định vị thế của Dostoevsky như một trong những bậc thầy vĩ đại nhất của văn học nhân loại. Đây là cuốn sách không chỉ để đọc, mà để suy ngẫm suốt đời.
