Mùa Gió Chướng của Nguyễn Quang Sáng là một tác phẩm văn học phản ánh sinh động hiện thực xã hội miền Nam Việt Nam trong giai đoạn kháng chiến chống Mỹ, đồng thời khắc họa sâu sắc số phận, tình cảm và sự lựa chọn của con người trong cơn biến động dữ dội của lịch sử. Với ngòi bút chân thực, giàu cảm xúc, tác giả đưa người đọc đi vào bức tranh đầy khói lửa nhưng cũng thấm đẫm chất nhân văn.
Câu chuyện xoay quanh cuộc sống và tâm trạng của những con người bình thường phải đối diện với thời cuộc đầy biến động. Trong “mùa gió chướng”, không khí trở nên ngột ngạt, căng thẳng, khi lòng người cũng bị cuốn vào vòng xoáy của chiến tranh và sự đổi thay của xã hội. Ở đó, những nhân vật không chỉ hiện diện như cá thể riêng lẻ, mà còn là đại diện cho bao phận người trong thời cuộc: những người dân thường, những người yêu nhau, những người buộc phải lựa chọn giữa lý tưởng và đời tư, giữa hy sinh và hạnh phúc cá nhân.
Nguyễn Quang Sáng xây dựng nhân vật với chiều sâu tâm lý, để mỗi số phận không chỉ mang tính khái quát lịch sử mà còn có nét riêng biệt, đầy sức sống. Những con người ấy chịu đựng, đấu tranh, hy vọng, mất mát… và chính họ đã tạo nên cái nền hiện thực đa sắc của tác phẩm. Đặc biệt, tình yêu trong Mùa Gió Chướng được khắc họa vừa lãng mạn vừa bi thương, phản chiếu sự thật trần trụi rằng trong chiến tranh, hạnh phúc cá nhân khó tránh khỏi va đập với lý tưởng và trách nhiệm.
Ngôn ngữ trong tác phẩm giàu chất Nam Bộ, gần gũi mà mạnh mẽ, vừa mang tính tự sự vừa đậm tính trữ tình. Hình ảnh thiên nhiên với những cơn gió chướng không chỉ là bối cảnh mà còn trở thành biểu tượng cho sự thay đổi dữ dội của đời sống xã hội, cho những thử thách nghiệt ngã mà con người buộc phải đối mặt. Chính sự kết hợp hài hòa giữa không khí hiện thực khắc nghiệt và chất thơ ẩn trong từng chi tiết đã tạo nên giá trị lâu bền cho tác phẩm.
Mùa Gió Chướng không chỉ là một truyện ngắn đơn thuần, mà còn là tấm gương phản chiếu đời sống, nơi tình yêu, nỗi đau và sự hy sinh hòa quyện, làm bật lên sức mạnh nội tâm của con người Việt Nam trong thời chiến. Tác phẩm để lại dư âm sâu đậm, bởi nó không chỉ nói về sự khốc liệt của chiến tranh, mà còn về phẩm chất kiên cường, nhân hậu và đầy bản lĩnh của những con người dám sống, dám yêu và dám lựa chọn trong “mùa gió chướng” của lịch sử.
