Bọt Tháng Ngày của Boris Vian là một trong những tiểu thuyết kỳ lạ và giàu sức ám ảnh nhất của văn học Pháp thế kỷ XX, nơi tình yêu, cái chết và sự phi lý cùng tồn tại trong một thế giới vừa thơ mộng vừa tàn nhẫn. Cuốn sách mở ra như một giấc mơ đầy màu sắc, nhưng càng đi sâu, giấc mơ ấy càng tan chảy thành nỗi đau, để lộ một hiện thực mong manh đến mức chỉ cần một cú chạm nhẹ cũng đủ vỡ vụn.
Câu chuyện xoay quanh Colin, một chàng trai trẻ giàu có, sống trong sự vô tư, hưởng thụ và lãng mạn tuyệt đối. Thế giới của Colin vận hành theo những quy luật không giống đời thực: chuột có thể nói chuyện, căn nhà phản ứng với cảm xúc của chủ nhân, và âm nhạc jazz trở thành hơi thở của cuộc sống. Khi Colin gặp Chloé và yêu cô, tình yêu hiện lên như một điều kỳ diệu thuần khiết, ngập tràn ánh sáng, âm thanh và niềm hân hoan. Nhưng chính từ khoảnh khắc ấy, bi kịch cũng âm thầm khởi sự.
Boris Vian sử dụng yếu tố siêu thực không để trốn chạy hiện thực, mà để phóng đại nó. Căn bệnh của Chloé – một bông hoa súng mọc trong phổi – là hình ảnh vừa đẹp vừa tàn nhẫn, biến cái chết thành một quá trình chậm rãi, đau đớn nhưng mang vẻ thơ mộng chết người. Khi Chloé yếu dần, thế giới xung quanh Colin cũng dần co rút: căn nhà tối đi, đồ đạc cũ kỹ, không gian chật chội và ngột ngạt. Sự suy tàn vật chất song hành với sự sụp đổ tinh thần, khiến người đọc cảm nhận rõ rệt mối liên hệ giữa cảm xúc con người và thế giới họ đang sống.
Song song với câu chuyện tình yêu là những tuyến nhân vật phụ mang tính châm biếm sâu cay. Chick, bạn của Colin, bị ám ảnh mù quáng bởi triết gia Jean-Sol Partre – một hình ảnh nhại lại Jean-Paul Sartre – và sẵn sàng hy sinh tất cả vì việc sưu tầm sách và tư tưởng. Qua đó, Boris Vian phê phán sự sùng bái trí thức cực đoan, nơi con người đánh mất khả năng sống, yêu và cảm nhận vì những hệ thống tư tưởng trừu tượng. Nhân vật Alise, người yêu của Chick, đại diện cho sự tỉnh thức đau đớn, khi tình yêu không thể cạnh tranh với ám ảnh và giáo điều.
Điều khiến Bọt Tháng Ngày trở nên đặc biệt không nằm ở cốt truyện, mà ở cách Boris Vian viết. Văn phong của ông tự do, giàu nhạc tính, liên tục bẻ cong ngôn ngữ và logic. Những phát minh kỳ quái, những hình ảnh tưởng chừng ngây thơ lại chứa đựng nỗi bi quan sâu sắc về kiếp người. Tiếng cười trong tiểu thuyết này không mang tính giải trí, mà là tiếng cười méo mó, vừa buồn bã vừa cay đắng, giống như một phản xạ cuối cùng trước sự bất lực.
Ẩn dưới lớp vỏ siêu thực và hài hước là một cái nhìn rất lạnh lẽo về tình yêu và cái chết. Boris Vian không phủ nhận vẻ đẹp của tình yêu, nhưng ông cho thấy nó mong manh đến mức nào trước bệnh tật, tiền bạc và sự thờ ơ của xã hội. Khi Colin dốc toàn bộ tài sản để cứu Chloé, thế giới xung quanh anh không hề thương xót, mà chỉ thu hẹp lại, như thể trừng phạt anh vì đã yêu quá nhiều.
Bọt Tháng Ngày là một cuốn tiểu thuyết buồn, nhưng nỗi buồn ấy được kể bằng trí tưởng tượng rực rỡ và ngôn ngữ đầy sáng tạo. Đó là cuốn sách khiến người đọc vừa mỉm cười trước những ý tưởng kỳ quái, vừa lặng đi trước cảm giác mất mát không thể gọi tên. Boris Vian, bằng cách rất riêng, đã biến sự phi lý thành tấm gương phản chiếu số phận con người: yêu hết mình, sống hết mình, rồi tan biến như bọt nước theo dòng thời gian.
