Ngô Vương Quyền của Trần Thanh Mại nằm trong bộ sách Góc Nhìn Sử Việt là một công trình tiểu sử – lịch sử tiêu biểu, tập trung khắc họa vị anh hùng dân tộc đã chấm dứt hơn một nghìn năm Bắc thuộc và mở ra kỷ nguyên độc lập tự chủ cho nước Việt ở thế kỷ X. Cuốn sách không chỉ kể lại chiến thắng Bạch Đằng vang dội, mà còn dựng lên chân dung Ngô Quyền như một con người lịch sử sống động, gắn chặt với thời đại đầy biến động mà ông đã đi qua.
Tác phẩm mở đầu bằng bối cảnh chính trị rối ren cuối thời Đường, khi chính quyền phương Bắc suy yếu, các hào trưởng bản địa nổi lên tranh giành quyền lực. Trong bối cảnh ấy, Ngô Quyền xuất hiện trước hết như một võ tướng tài năng, con rể của Dương Đình Nghệ, người đã từng giành quyền tự chủ cho đất nước. Trần Thanh Mại nhấn mạnh quá trình trưởng thành của Ngô Quyền từ một tướng lĩnh địa phương đến người nắm giữ vận mệnh quốc gia, cho thấy đây không phải là sự bộc phát nhất thời, mà là kết quả của bản lĩnh, uy tín và tầm nhìn chính trị.
Trọng tâm của cuốn sách là biến cố Kiều Công Tiễn phản bội, cầu cứu nhà Nam Hán, đẩy đất nước vào nguy cơ tái xâm lược. Trần Thanh Mại mô tả rõ quyết định nhanh chóng và dứt khoát của Ngô Quyền khi đem quân ra Bắc, trừng phạt kẻ phản loạn và chuẩn bị đối phó với đạo quân Nam Hán hùng mạnh. Đỉnh cao của tác phẩm là trận Bạch Đằng năm 938, được tái hiện như một chiến công quân sự mẫu mực, thể hiện trí tuệ, sự am hiểu địa hình và khả năng chỉ huy xuất sắc của Ngô Quyền. Chiến thắng này không chỉ đánh bại quân xâm lược, mà còn khẳng định ý chí độc lập của dân tộc Việt trước các thế lực phương Bắc.
Không dừng lại ở chiến trận, Trần Thanh Mại dành nhiều trang viết phân tích vai trò của Ngô Quyền trên cương vị người đứng đầu quốc gia sau chiến thắng. Việc ông xưng vương, đóng đô ở Cổ Loa được nhìn nhận như một bước đi có ý nghĩa lịch sử lớn, đánh dấu sự khôi phục nhà nước độc lập theo mô hình riêng của người Việt. Tác giả cũng chỉ ra những khó khăn của triều Ngô non trẻ, khi nền tảng chính trị – xã hội còn mong manh, các thế lực cát cứ vẫn tồn tại, và thời gian trị vì của Ngô Quyền lại quá ngắn để hoàn tất công cuộc củng cố đất nước.
Về mặt nhân vật, Ngô Quyền hiện lên vừa là một anh hùng quân sự, vừa là người mang tầm vóc của một nhà kiến quốc. Trần Thanh Mại không thần thánh hóa nhân vật, mà đặt ông trong giới hạn lịch sử cụ thể, để người đọc thấy rõ giá trị của chiến thắng Bạch Đằng và ý nghĩa của việc giành lại độc lập sau nhiều thế kỷ lệ thuộc.
Với lối viết mạch lạc, kết hợp tư liệu sử học và giọng văn kể chuyện sinh động, Ngô Vương Quyền không chỉ giúp người đọc hiểu rõ một nhân vật lịch sử lớn, mà còn soi sáng bước ngoặt quan trọng trong tiến trình dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam.
