Another của Yukito Ayatsuji là một tiểu thuyết kinh dị – trinh thám mang màu sắc u ám đặc trưng của văn học Nhật Bản hiện đại, nơi nỗi sợ không đến từ quái vật hữu hình mà từ những quy luật vô hình, lạnh lẽo và không thể thoát khỏi. Tác phẩm xây dựng bầu không khí rùng rợn chậm rãi, để cái chết len lỏi vào đời sống thường nhật như một điều “đã được sắp đặt”.
Câu chuyện bắt đầu khi Sakakibara Kouichi chuyển đến học tại lớp 3-3 của trường trung học Yomiyama Bắc. Ngay từ những ngày đầu, cậu đã cảm nhận được sự kỳ lạ bao trùm lớp học này: bạn bè cư xử dè dặt, giáo viên lảng tránh một số câu hỏi, và đặc biệt là sự tồn tại mờ nhạt của một nữ sinh mang tên Misaki Mei – người mà dường như chỉ Kouichi nhìn thấy, còn những người khác thì cố tình coi như cô không tồn tại. Không khí im lặng tập thể ấy tạo nên cảm giác bất an kéo dài, khiến người đọc nhận ra rằng điều đáng sợ nhất không phải là cái chết, mà là sự đồng lõa trong im lặng.
Trung tâm của Another là “lời nguyền” gắn liền với lớp 3-3, bắt nguồn từ cái chết của một học sinh được cả lớp yêu mến nhiều năm về trước. Để trốn tránh sự thật ấy, tập thể đã lựa chọn phủ nhận cái chết, vô tình mở ra chuỗi bi kịch kéo dài qua nhiều thế hệ. Mỗi năm, lớp học lại xuất hiện một “người chết” trà trộn vào danh sách học sinh, kéo theo hàng loạt cái chết thảm khốc, tưởng như ngẫu nhiên nhưng thực chất tuân theo một quy luật tàn nhẫn.
Misaki Mei là nhân vật then chốt của câu chuyện, được xây dựng với hình ảnh lạnh lùng, cô độc và bí ẩn. Con mắt giả của cô – biểu tượng nổi tiếng của tác phẩm – không chỉ mang tính thẩm mỹ rùng rợn, mà còn đại diện cho khả năng nhìn thấy sự thật bị che giấu. Mei không phải nhân vật tạo ra nỗi sợ bằng hành động, mà bằng sự hiện diện lặng lẽ, như một lời nhắc nhở rằng sự thật luôn tồn tại, dù con người có cố tình ngoảnh mặt đi đến đâu.
Yukito Ayatsuji khéo léo kết hợp yếu tố trinh thám vào kết cấu kinh dị. Nhân vật chính và người đọc cùng lần theo manh mối về nguồn gốc lời nguyền, cố gắng tìm ra “người chết” để chấm dứt chuỗi tai ương. Tuy nhiên, quá trình ấy không mang cảm giác giải đố thỏa mãn, mà ngày càng đẩy các nhân vật vào tuyệt vọng, khi mỗi đáp án mới lại dẫn đến thêm mất mát. Cái chết trong Another không mang tính anh hùng hay bi kịch cao cả, mà đột ngột, vô nghĩa và tàn nhẫn, giống như cách tai nạn có thể cướp đi sinh mạng bất kỳ ai trong đời thực.
Điểm nổi bật của Another nằm ở thông điệp ẩn dưới lớp vỏ kinh dị. Tác phẩm cho thấy sự nguy hiểm của việc phủ nhận sự thật và tâm lý bầy đàn. Khi cả một tập thể cùng giả vờ rằng một điều không tồn tại, cái giá phải trả không chỉ là dối trá, mà là sự hủy diệt lan rộng. Nỗi sợ trong truyện vì thế không chỉ đến từ lời nguyền siêu nhiên, mà từ chính lựa chọn của con người khi đối diện với mất mát.
Another là cuốn sách dành cho những độc giả yêu thích kinh dị tâm lý và trinh thám đen tối, nơi nỗi sợ được nuôi dưỡng bằng im lặng, ký ức và tội lỗi tập thể. Yukito Ayatsuji không cố gắng hù dọa bằng máu me đơn thuần, mà dẫn người đọc đi sâu vào cảm giác bất an kéo dài, để đến khi khép lại trang cuối, dư âm lạnh lẽo vẫn còn đọng lại rất lâu.
