Biên Niên Ký Chim Vặn Dây Cót là một trong những tiểu thuyết đồ sộ và kỳ ảo nhất của Haruki Murakami, thường được xem là kiệt tác trong sự nghiệp sáng tác của ông. Được xuất bản tại Nhật Bản vào giữa thập niên 1990 và nhanh chóng tạo nên tiếng vang lớn, tác phẩm đưa người đọc bước vào một thế giới siêu thực, nơi ranh giới giữa hiện tại và quá khứ, giữa giấc mơ và đời thực, giữa cái bình thường và cái dị thường luôn bị xóa nhòa.
Câu chuyện bắt đầu một cách tưởng chừng đơn giản: Toru Okada – một người đàn ông ngoài ba mươi, sống tại Tokyo, vừa nghỉ việc tại một văn phòng luật sư – bắt đầu ngày mới bằng việc đi tìm con mèo nhà bị mất. Nhưng từ khoảnh khắc ấy, một chuỗi sự kiện kỳ lạ bắt đầu xảy đến với anh: vợ anh đột nhiên biến mất, những người phụ nữ bí ẩn lần lượt xuất hiện, những giấc mơ trộn lẫn thực tại, và đặc biệt là tiếng chim kêu như lên dây cót mỗi ngày, âm thanh vang vọng báo hiệu một sự rối loạn sắp sửa xảy ra.
Trong hành trình đi tìm vợ và lý giải những điều khó hiểu xung quanh mình, Toru rơi vào một thế giới ngầm vô hình – nơi lịch sử, bạo lực, dục vọng và cái tôi sâu kín giao nhau. Anh gặp những nhân vật kỳ lạ như Malta Kano – người phụ nữ cảm nhận năng lượng bằng nước, May Kasahara – cô gái tuổi teen mê phân tích sự chết chóc, và Lính Muto – một cựu chiến binh kể lại những ký ức tàn khốc thời Thế chiến II tại Mãn Châu. Những câu chuyện của họ như từng lớp đất sâu lần lượt được bóc ra, soi rọi vào những tầng bản thể chìm lấp trong Toru – một con người tưởng như tẻ nhạt nhưng lại mang trong mình năng lực thấu hiểu thế giới ở chiều sâu hiếm ai chạm tới.
Một trong những hình ảnh trung tâm của tiểu thuyết là cái giếng cạn, nơi Toru ngồi suốt nhiều giờ để thiền định, đối thoại với bóng tối, với chính mình và cả những ký ức không thuộc về anh. Cái giếng trở thành biểu tượng của chiều sâu nội tâm – nơi nhân vật chính buộc phải đối mặt với nỗi sợ, với sự trống rỗng và cả những khả năng chưa thức tỉnh.
Biên Niên Ký Chim Vặn Dây Cót là bản hợp xướng của nhiều thể loại: trinh thám, huyền bí, lịch sử, hiện sinh và tâm linh. Murakami không cung cấp lời giải rõ ràng cho tất cả những bí ẩn được đặt ra. Thay vào đó, ông mời người đọc bước vào mê cung của tâm trí, nơi mọi chi tiết đều có thể mang nhiều tầng nghĩa. Tác phẩm thách thức khả năng cảm nhận và suy ngẫm của độc giả, mở rộng trải nghiệm đọc như một hành trình tâm linh và triết lý.
Bằng lối viết vừa giản dị vừa ma mị, Murakami không chỉ kể một câu chuyện – ông tạo ra một thế giới. Trong thế giới đó, con người phải học cách lắng nghe tiếng chim lên dây cót mỗi sáng – như tiếng nhắc nhở về một cuộc đời cần được khám phá tận gốc rễ, nơi những tổn thương cá nhân phản chiếu những vết rạn lịch sử, và sự cứu rỗi chỉ đến khi ta dám đi xuống đáy sâu của tâm hồn mình.
